Tüketici sözleşmelerindeki haksız şartlar

Abstract

Bu çalışmanın konusu sanayi devrimi ile birlikte tüketici ve satıcı/sağlayıcı ilişkisinin değişikliğe uğraması, sözleme özgürlüğü ilkesine istisna olarak haksız şart içeren standart sözleşmelere ihtiyaç duyulması, bu tür sözleşmelerin tüketici ve satıcı/sağlayıcı arasındaki güç dengesini bozması, tüketicinin hak kaybına uğraması sonucu olarak bireysel sözleşme modeline uygulanan hukuk kurallarının tüketiciyi korumak için yetersiz kalması, tüketicinin haksız şart içeren sözleşmelere karşı korunması ihtiyacına ilişkindir. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında düzenlenen `haksız şartlar` müessesesinin uygulama alanı bulduğu mevcut hukuk sisteminde ve öncesinde nasıl düzenlendiği, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu kapsamında düzenlenen genel işlem şartları ile ilişkisi incelenmiştir. Tezin ilk bölümünde Genel Olarak Tüketici Kavramı, Tüketici Sözleşmeleri, Haksız Şart Kavramı ve Haksız Şart Kavramının Tarihsel Gelişimi, Genel Hükümlere Göre Genel İşlem Şartı Kavramı ve Tüketici Sözleşmelerinde Haksız Şartın Görünümü konularına değinilmiş olup, ikinci bölümde Haksız Şart Denetimi Türleri ve 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'na Göre Genel İşlem Şartlarına İlişkin Denetim Türleri incelenmiştir.

The subject of this study is the change which has incurred in consumer and vendor/supplier relationships with the industrial revolution, the need for standard contracts containing unfair terms/conditions as an exception to the freedom of contracts principle, the violation of the balance of power between the consumer and the vendor/provider as a result of these contracts, the legal rules applied to the individual contract model that are inadequate in protecting the consumer and the need to protect the consumer against contracts containing unfair terms. The association of the current and previous legal system which provides an application area for the 'unfair terms' regulated within the scope of Consumer Protection Law number 6502 and the general procedure conditions regulated within the scope of Turkish Debt Law number 6098 has been examined. The first part of the thesis deals with The Scope of the Consumer in General, Consumer Contracts, The Scope of Unfair Terms and the Historical Development of the Scope of Unfair Terms, the Scope of General Procedure Terms according to General Provisions and the Outlook of Unfair Terms in Consumer Contracts while the second part examines Types of Unfair Terms Inspection and Types of Inspection regarding General Procedure Terms according to Turkish Debts Law number 6098.