Maliyet tahmin modeli

Abstract

Yeni yapılacak projelerin maliyetlerinin hesaplanması zor ve zahmetli biriştir. Bu hesaplamalar bir çok değişkene bağlıdır. Bu değişkeler, dünyadaki ve ülkeiçindeki gelişmelerden direk olarak etkilenmektedir. Güçlü bir ekonomik yapıyasahip olmayan ülkemizde, yapılacak projelerin tahmini maliyetlerini hesaplamasıdaha da zordur.Yapılmak istenen projelerin beklenen maliyetlerini öngörmede karşılaşılanbir problem de projenin taraflarının, projenin beklenen maliyetinin hesaplanmasındakullanılan değişkenleri kendilerine avantaj şekilde kabul edip, beklenen maliyetiamaca göre düşük veya yüksek göstermeleridir.Çoğunlukla devlet, iş sahibi olarak taraf olduğu projelerde, projelerinbeklenen maliyetlerini normalden düşük göstermeye çalışmaktadır. Bunun içinhesaplamalara temel teşkil eden birim fiyatları olduğundan düşük kabul etmektedir.Birçok niteliksiz ve yarım kalmış proje bu düşüncenin sonucudur.Yüklenici coğu zaman özellikle anahtar teslim projelerde maliyeti dahayüksek göstermeye çalışmaktadır. Bu da bağzı projelerin hiç başlayamamasınadolayısıyla yüklenicinin zarar görmesine sebep olmaktadır.Bu modelin, modeli inceleylere ve kullananlara faydalı olacağıdüşünülmektedir. Modeldeki veri tabanı değiştirilerek diğer gelişmekte olanülkelerde de kullanılması mümkündür.Bazen de beklene proje maliyet hesaplamaları, yanlış ve yetersiz verilerinkullanılması, yetersiz ve kalifiye olmayan elemanaların çalıştırılması veyahesaplamalardaki hatalardan dolayı doğru olmamaktadır.Bir çok örnekte ise yapılan maliyet tahminleri ilk etapta doğru olmaklaberaber dünya ve ekonomik şartların değişmesinden etkilenen döviz kurlarınınhammaddeye olan etkisiyle gerçekten uzaklaşmaktadır.Geliştirilen bu maliyet tahmin modeli, projelerin beklenen maliyetlerininhesabını, daha önce yapılmış benzer projelerin maliyetlerini veya ihale bedellerinideğişik satın alma araçlarını kullanarak güncelleyerek yapmaktadır. Güncellemedehem devlet, hem özel, sektör hem de global ekonomi verilerini kullanmaktadır.Bu verilerle yapılan hesaplamaların gösterildiği grafikler daha anlaşılırolacaktır. Söz konusu grafikler yorumda ve karar vermede kolaylı sağlayacaktır.Maliyet tahmin modelin, yapılacak projelerin beklenen maliyetlerinihesaplamada bir kıstas olacak ve bir mertebe yaklaşımı verecektir. 2003 yılındayürürlüğü girecek olan yeni ihale kanunundaki tahmini maliyetlerin hesaplanmasındakullanılabileceği ve iyi netice vereceği düşünükmektedir.

The calculation of the costs of new projects is a difficult and a bothersometask. These calculations depend on a number of variables and these variables are, inturn, influenced by the changes in the world and by the changes in the country itself.Due to the weak economical structure of Turkey, it is especially difficult to calculatethe approximate cost of a new a project.Another problem in calculating the approximate cost of a project is that theparties involved choose the most beneficial values of these variables for themselves,in order to show the cost higher or lower than it actually is.The state, as the owner, usually declares the cost of the project that is lowerthe actual cost. The low unit prices declared by the state in order to justify the lowtotal cost, result in low quality or incomplete projects. The contractor usually tries toshow a price that is higher than the actual cost, especially in turnkey projects. Thisresults in projects that start very late or never actually start and also causes thecontractor to experience financial difficulties.The use of erratic or insufficient data, unqualified personnel and the errors incalculation can also result in an incorrect approximation of the cost of a project.In many projects, even though the initial approximation of the total cost maybe reasonable the approximation may lose its accuracy due to the changes in thenational and global economy, and the effect of foreign currency on raw materials.The model developed in this thesis, approximates the value of the cost of theproject by updating the bidding costs of similar finished projects with respect todifferent purchasing options. The model utilizes the global and the nationaleconomical data when updating the costs of the finished projects. Decision makingprocess is also facilitated by the output graphics presented by the developedcomputer program.This model is can be used as a criterion in the approximation of the project?scost in the new bidding law that will be enacted on the year 2003 and producesatisfactory results.This approximation model and the developed computer program can also beutilized in any other country by changing the data and is expected to be useful for theinterested parties.