Yıkım aşamasındaki binaların asbest riskleri yönünden incelenmesi

Abstract

Yıkımı gerçekleştirilecek binalarda tespit edilen asbestin, söküm gerçekleştirecek çalışanları ve çevre için birçok tehlike barındırdığı tespit edilmiştir. Belirlenen tehlikeler; asbest tespit edilmeden yıkılacak olan binanın insan ve çevre sağlığını tehdit ettiğini (kanser tehlikesi) ve detaylı bir asbest tespiti ve söküm prosedürlerinin uygulanmasının zorunluluğunu göstermiştir. Kentsel dönüşüm süreciyle beraber, yıkımı gerçekleştirilecek bina sayısı gün geçtikçe artmaktadır. Yıkılacak binalarda asbest tespit raporunu zorunlu tutan kurum sayısı sınırlı sayıdadır. Bu denetim eksikliği binaların bilinçsizce ve kontrülsüz bir şekilde yıkılmasına neden olmaktadır. Bu tezin amacı, İstanbul'un farklı ilçelerinde yıkım aşamasındaki binalarda asbest taraması yapılarak, asbest yönünden riskli olup olmadığı konusunda bilgi edinmektir. Bu amaçla; yıkım aşamasındaki binaların asbest bulunma ihtimali olan bölümlerinden numuneler alınarak, asbest varlığı yönünden analizleri yapılmıştır.Araştırma kapsamında İstanbul'un farklı ilçelerinde yıkılmak üzere olan 180 binadan numuneler alınarak asbest ölçümleri yapılmıştır. Her bina için asbest içermesi muhtemel, en az 5 farklı bölümden (çatı, zemin kaplaması, boru izolasyonu, beton, cam macunu vb.), yönetmelikte belirtilen minimum ölçülere göre (5x5 cm) numune alınmıştır. Numunelerin analizi polarize ışık mikroskobu kullanılarak yapılmıştır. 180 binanın 19 tanesinde asbeste rastlanmıştır bu binaların 16'sında serpantin grubu krizotill-beyaz asbest, 2'sinde amfibol grubu krosidolit (mavi asbest) türüne, 1 adedinde ise amfibol grubu tremolit türü asbest tespit edilmiştir. Asbest analizi yapılan binaların 10 tanesinden alınan eternit numunesinde krizotil (beyaz) asbest, 1 adet binadan alınan eternit numunesinden tremolit (beyaz-gri) asbest, 7 adet binadan alınan seramik duvar karosu numunesinden krosidolit (mavi) asbest, 1 adet binadan alınan sıva numunesinden krizotil (beyaz) asbest tespit edilmiştir.Ülkemizde gerek bireysel gerekse toplumsal düzeyde asbestin insan sağlığına zararlarının farkındalığı oldukça düşük seviyededir. Asbest zararlarını azaltmayı bir devlet politikası haline getiren, konuyla ilgili yönetmelik ve kurumsal alt yapıdaki iletişim eksikliğini gidererek asbest maruziyeti ile mücadeleyi temel alan, toplumsal tabanlı bir asbest risk yönetim anlayışının acilen devreye girmesi gerekmektedir.

Asbestos detected in the buildings to be demolished has been found to have many hazards for the employees and the environment. Identified hazards; the building to be demolished without asbestos detection is a threat to human and environmental health (cancer hazard) and the necessity of detailed asbestos detection and dismantling procedures. With the urban transformation process, the number of buildings to be demolished is increasing day by day. The number of institutions that require asbestos detection report in buildings to be demolished is limited. This lack of supervision leads to the unconscious and uncontrolled demolition of buildings.The aim of this thesis is to investigate the risk of asbestos in asbestos screening in demolition buildings in different districts of Istanbul. For this purpose; Asbestos samples were taken from the parts of the buildings that are in the demolition phase and analyzed for the presence of asbestos.Asbestos measurements were taken from 180 buildings that were about to be demolished in different districts of Istanbul. At least 5 different sections (roof, floor covering, pipe insulation, concrete, glass putty, etc.), which may contain asbestos for each building, were sampled according to the minimum dimensions specified in the regulation (5x5 cm). The samples were analyzed using polarized light microscopy. Asbestos was found in 19 of 180 buildings, 16 of these buildings were serpentine chrysotile-white asbestos, 2 were amphibole group crosidolite (blue asbestos), and 1 was amphibole group tremolite type asbestos. Chrysotile (white) asbestos in 10 samples of asbestos-analyzed buildings, tremolite (white-gray) asbestos from 1 sample of building materials, crosidolite (blue) asbestos from 7 buildings, chrysotile from 1 sample of plaster. (white) asbestos detected.In our country, the awareness of the harm to human health of asbestos is quite low both at individual and social level. A social-based asbestos risk management approach that urges the reduction of asbestos damage as a government policy, based on the fight against asbestos exposure by eliminating the lack of communication in the relevant regulations and institutional infrastructure, needs to be put in place urgently.