Sınıf öğretmenlerinin maruz kaldıkları yıldırma davranışları, algıladıkları sosyal destek ve mesleki iş doyumları arasındaki ilişki

Abstract

İş hayatında faal olarak çalışanları etkileyen birçok etken bulunmaktadır. Bu etkenlerden işyerinde yıldırma, iş doyumu ve algılanan sosyal destek her örgütte görev yapan bireyler üzerinde etkili olmaktadır. Okullarda görev yapan öğretmenler de zaman zaman etkileşimde bulundukları insanların kasıtlı, sistemli olumsuz davranışlarına maruz kalmaktadırlar. Okullarda yıldırmaya maruz kalan öğretmenlerin, üretkenlik ve yaratıcılık yeteneklerinin olumsuz etkilendiği, mağdur öğretmenlerin işlerine yoğunlaşamadıkları düşünülmekte ayrıca yıldırma sonrasında öğretmenler, sağlık sorunları, ekonomik ve sosyal sorunlarla karşı karşıya kalabilmektedirler. Bu araştırmada birçok araştırmaya konu olan yıldırma, sosyal destek algısı ve iş doyumu kavramları aynı çerçevede ele alınmış olup, aralarındaki ilişkinin bulunup bulunmadığı araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Araştırma tarama modelindedir. Araştırma evrenini, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında MEB'e bağlı ve İstanbul ilinde bulunan resmi ilkokullarda görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Örneklem seçiminde Random yöntemi kullanılmıştır. İlden 30 okul seçilmiş, bu okullarda ulaşılan 580 gönüllü personele anket uygulanmıştır. Bu anketlerden 153 tanesi geçersiz olduğu için 427 tanesi kullanılmıştır. Bu araştırma için gerekli verilerin toplanması amacıyla araştırmacı, alan yazını taramış ve yabancı ülkelerde konu ile ilgili yapılan araştırmaları incelemiştir. Bu inceleme sonunda, çeşitli kaynaklardan yararlanarak anket şeklinde bir veri toplama aracı hazırlanmıştır. Araştırmada verileri toplamak için Kişisel Bilgi Formu, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Mobbing Ölçeği, İş Doyum Ölçeği kullanılmıştır. Bu araştırmanın bağımsız değişkenleri yıldırma davranışları, sosyal destek algıları ve bağımlı değişkeni iş doyumudur. Uygulama alanındaki bireylerin anketlere verdiği cevaplar SPSS programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Anketin güvenilirlik düzeyini saptamak amacıyla Cronbach's Alpha güvenilirlik ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler, araştırmanın amacı doğrultusunda çeşitli istatistik analizler (Korelâsyon, t testi, ANOVA ) kullanılarak ve konuya ilişkin uzman desteği alınarak yorumlanmıştır. Bulgular, sosyal destek ile yıldırma davranışı arasında negatif bir ilişki ortaya çıktığını göstermektedir. İş doyumu ve sosyal destek arasında pozitif anlamlı bir ilişki vardır. Öğretmenlerin iş doyumlarında sosyal destek ve yıldırmanın belirleyici rol oynadığı görülmektedir.Anahtar Kelimeler1. Yıldırma2. İş doyumu3. Sosyal destek4. Öğretmen5. Eğitim

There are many factors affect people working actively in business life. Mobbing, job satisfaction and perceived social support affect people in every organization. Also, teachers are exposed to such deliberate and systematic negative behavior by the people interacted. It is thought that teachers, who are exposed to mobbing, cannot focus on their works. Besides, their creativity and productivity are affected badly thus they come across health, economic and social problems. In this research, mobbing, perceived social support and job satisfaction are handled at the same framework. The aim is to search whether there is a relationship between these three, or not. The research is in scanning model. The population of this research constituted by teacher working actively at primary schools depended on Ministry of Education in Istanbul. The samples are chosen randomly. 30 schools are chosen and 580 surveys are applied to volunteers. As 153 surveys are invalid, 427 surveys are used. To collect data in need, researcher scanned the literature of field and studied the researches that are conducted within related to pics. At the end of it, a data collecting device is prepared by the help of various sources. To collect data, demographic information form, multidimensional social support scale, mobbing scale and job satisfaction scale are used in this research. The independent variable of this research is mobbing and perception of social support whereas the dependent variable is job satisfaction. The answers of people to the survey are evaluated by the SPSS program. To determine the reliability of the survey Cronbach's Alpha reliability scale is calculated. The data collected in this research are analyzed and by the help of various statistical tests such as correlation , t-test and ANOVA and expert of the field. The results show that there is a negative relationship between social support and mobbing. There is a positive relationship between job satisfaction and social support. Social support and mobbing have a predictive role in teachers' job satisfaction.Keywords1. Mobbing2. Job satisfaction3. Social support4. Teacher 5. Education