İlköğretim kurumlarında dağıtımcı liderlik ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki(Seydikemer örneği)

Abstract

İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin algılarına dayanarak yöneticilerinde gördükleri dağıtımcı liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkiyi belirlemek bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Araştırmada öncelikle dağıtımcı liderlik ve örgütsel bağlılık hakkında kuramsal bilgilere yer verilmiştir. Okullarda eğitim ve yönetim süreçlerinin doğru bir şekilde yürütülmesi, bütün paydaşların katılımının sağlanması ile oluşabilir. Böylesi bir okul, dağıtımcı liderlik yaklaşımının öngördüğü bir anlayışla sağlanabilir. Öğretmenlerin de böyle bir okulda örgütsel bağlılıkları artacaktır. Bu tespitlerden yola çıkarak tezin amacı belirlenmiştir.Araştırmanın evrenini Muğla'nın Seydikemer ilçesi resmi ilköğretim okullarında çalışan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın evreni aynı zamanda örneklemini oluşturmaktadır. Her öğretmen için bir anket gönderilmiş ve dönüşü sağlanan anketlerle analizler yapılmıştır. Araştırmanın gerçekleştirildiği 2015 yılında Seydikemer ilçesinde ilköğretim kademesinde görev yapan 473 öğretmen bulunmaktadır. Araştırmada ise 271 (%57.29) öğretmene ulaşılmıştır.Araştırmada verileri elde etmek için Dağıtımcı Liderlik Envanteri ve Örgütsel Bağlılık Ölçeği ile katılımcıların demografik bilgilerinin belirlenmesine ilişkin sorular kullanılmıştır. Dağıtımcı Liderlik Envanteri'nin iki alt ölçeği bulunmaktadır. Dağıtımcı Liderlik Envanteri'nin Liderlik Fonksiyonları alt-ölçeği müdür, müdür baş yardımcıları ve müdür yardımcılarının dağıtımcı liderlik davranışlarını ölçmektedir. Diğer alt-ölçek ise liderlik ekibinin öğretmenlerin gözünde uyumunu ölçmektedir. Öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarını ölçmek amacıyla Porter vd. (1974)'nın geliştirdiği Örgütsel Bağlılık Ölçeği kullanılmıştır. Anketler SPSS programında analiz edilmiş ve araştırmada frekans analizleri, faktör analizi ve farklılık analizleri uygulanmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin müdürlerinde gördükleri dağıtımcı liderlik davranışları ile örgütsel bağlılık arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif bir ilişki vardır. Müdür yardımcısının dağıtımcı liderlik davranışları ile örgütsel bağlılık arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif bir ilişki vardır. Liderlik ekibinin dağıtımcı liderlik davranışları ile örgütsel bağlılık arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif bir ilişki vardır. Araştırmada müdürlerin, müdür yardımcılarının ve liderlik ekibinin gösterdiği dağıtımcı liderlik davranışlarına ilişkin öğretmenlerin görüşleri cinsiyetlerine ve görev durumlarına göre anlamlı bir farklılık bulunmazken meslekteki kıdemlerine göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. Bu çalışmanın okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik bağlamında, birlikte çalıştıkları öğretmenlerin bağlılıklarını arttırmak adına yol gösterici bir çalışma olduğu düşünülmektedir.Anahtar kelimeler: Dağıtımcı liderlik, örgütsel bağlılık

Based on the perception of the teachers working at the elementary schools, the study aims to reveal the relation between the organizational commitment of teachers and the distributed leadership behavior of their directors. The research begins with the theoretical information about distributed leadership and organizational commitment.Running the processes of education and management efficiently at schools is possible through the participation of all stakeholders. Such a school environment can be created by a vision that requires distributed leadership approaches. Teachers working at these schools will have more organizational commitment as well. The aim of this study has been defined through these findings.The population of the research is comprised of the teachers working at the official schools in Seydikemer. The population of the research constitutes the sample of the research at the same time. A survey has been sent for each teacher and the ones came back have been analyzed. There have been 473 teachers in Seydikemer district within the year 2015 the study was conducted but for the research it has been reached to 271 (57.29%) teachers. The data collection tools are distributed leadership inventory, organizational commitment scale and the questions related to the demographic information of the participants. Distributed leadership inventory is composed of two subscales. Leadership functions sub-scale of the distributed leadership inventory evaluates the distributed leadership behavior of the principals, the chief assistants of the principals and the assistant principals. The other subscale evaluates the collaboration of the leadership team in the teachers' views. To evaluate the organizational commitment of the teachers the organizational commitment scale has been used which is developed by Porter et al. (1974). The surveys have been analyzed on SPSS statistics program and frequency analysis, factor analysis and discriminant analysis have been carried out. As the result of the study a meaningful positive statistical relation has been revealed between the distributed leadership behavior of the principals from teachers' perceptions and the organizational commitment. There has been a meaningful positive statistical relation between the distributed leadership behavior of the assistant principals and the organizational commitment. Though there has not been found a meaningful difference on the teachers' views related to the distributed leadership behavior of the principals, assistant principals and leadership teams in terms of gender and branches, there has been a significant difference referring to their seniority in the profession. With regards to the distributed leadership of the school management, the study has been considered to be a significant one in order to improve the organizational commitment of teachers.Keywords: Distributed leadership, organizational commitment.