Türkçe sözlük`te argo ve argolaşma

Abstract

TDK TÜRKÇE SÖZLÜK'TE ARGO VE ARGOLAŞMAÖZETYapılan bu çalışmayla argonun iki farklı kullanım boyutu olan bir anlam alanı olduğunu gördük. Bunlardan birincisi; gizlenme, kamufle olma, boşalma, rahatlama maksatlı kullanımı; diğeri sövgü ve ilenç sözü olarak kullanılan boyutudur. Başlangıçta gizlenme, kamufle olma, boşalma, rahatlama amacıyla kullanılmayan; sövgü ve ilenç sözü olarak algılanmayan bir sözün zaman içerisinde gizlenme, kamufle olma, boşalma, rahatlama amacıyla kullanılmasına veya sövgü ve ilenç sözü olarak algılanmasına da argolaşma denir. `Türkçe Sözlük'te Argo ve Argolaşma` adıyla hazırlanan bu çalışma konu itibariyle sözlük bilimi ve anlam bilimi ile ilgili olduğundan ilk olarak bu alanlarla ilgili genel bir araştırma yaptık. Bu araştırmalarımızın ardından argo, argonun tanımı, tarihçesi, oluşum yolları, kimler tarafından kullanıldığı, diğer anlam alanlarıyla ilişkisi ve argodaki eğilimler ile ilgili bilgi topladık. Topladığımız bu bilgiler ışığında argo ve argolaşmayı argonun var olan sınıflandırmasını da içine alacak şekilde yeniden sınıflandırdık. Bu sınıflandırmada argoyu 1) Kullanım çevresine göre argo: Azınlık argosu, ayaktakımı argosu, inanç argosu, sporcu argosu, cinsel argo, kapalı topluluk argosu, ticaret argosu, iletişim argosu. 2) İfade ediliş şekline göre argo: Dilbilgisel yapı düzeyinde argo, bağlam düzeyinde, görsel-işitsel argo olarak sınıflandırdık.Yaptığımız araştırmalar sonucunda elde ettiğimiz bilgileri birleştirerek çıkarımlar elde etmeye çalıştık. Elde ettiğimiz çıkarımlar ışığında da TDK Türkçe Sözlük'ün Kasım 2011 basımını genel argo sözlüğü niteliği taşıyan sözlüklerle `A.Fikri'nin Lugat-ı Garibe, Osman Cemal Kaygılı'nın Argo Lugatı, Seyfettin Şimşek'in Argo Lügatçesi, Ferit Devellioğlu'nun Türk Argosu, Kemal Tahir'in Argo Sözlük, Ali Püsküllüoğlu'nun Türkçenin Argo Sözlüğü, Hulki Aktunç'un Büyük Argo Sözlüğü ve Bahattin Sezgin'in Yeni Argo Sözlüğü` ile karşılaştırmalı olarak inceledik. Bu incelemelerimizi argo ile ilgili yapılan ve kaynaklarda belirtilen başka çalışmalarla ve internet kaynaklarıyla destekledik. Tüm bu çalışmalar ve yöntemlerde belirttiğimiz maddeler dahilinde Türkçe Sözlük'te yer alan 77.005 madde başı, 15.287 madde içi olmak üzere toplam 92.292 söz varlığını argo ve argolaşma konu başlığı altında inceledik. Bu incelemeler sonucunda Türkçe Sözlük'te 1001 argo, 1070 argolaşma, toplam 2071 argo ve argolaşma tespit ettik. Anahtar Kelimeler: anlam, argo, argolaşma, genel argo sözlükleri, TDK Türkçe Sözlük.

SLANG AND SEMANTIC CHANGE TOWARDS SLANG IN TDK TÜRKÇE SÖZLÜKABSTRACTThis study investigates slang words in Türkçe Sözlük and the words that turn into a slang throughout time in Turkish. Türkçe Sözlük defines slang as `the words or phrases that are not always used and should not be used everywhere, but mostly used by illiterate people`. Additionally, some words that are not originally a slang in Turkish might gain the properties of a slang within time. These words have a semantic change towards slang which is also in the scope of this investigation. We had a general overview of lexicography and semantics since these areas are closely related to the subject of this study which is named `Slang and Semantic Change Towards Slang in Türkçe Sözlük`. Moreover, we briefly presented slang, the definition of slang, historical development of slang, the ways how slang comes into existence, the people use slang, the relation among other subfields related to meaning, and the inclinations observed in slang. In the light of this background information, we reclassified slang words and the ways of slanging regarding the available classifications in the literature. In our classification, slang words are categorized based on (1) the environment in which slang is used: minority slang, ruck slang, belief slang, sportsmen slang, sexual slang, closed community slang, commerce slang, communication slang, and (2) the expression of slang words: at the grammatical level, at the contextual level, at the audiovisual level. We analyzed TDK Türkçe Sözlük (2011) and the following dictionaries comparatively: Lugat-ı Garibe by A. Fikri, Argo Lugatı by Osman Cemal Kaygılı, Argo Lügatçesi by Seyfettin Şimşek, Türk Argosu by Ferit Devellioğlu, Argo Sözlük by Kemal Tahir, Türkçenin Argo Sözlüğü by Ali Püsküllüoğlu, Büyük Argo Sözlüğü by Hulki Aktunç and Yeni Argo Sözlüğü by Bahattin Sezgin. We supported these analyses with previous studies on slang and online resources. 92292 items (77005 of which are lexical entries and 15287 of which are the sub-lexical entries in the dictionary) were investigated in relation with slang and semantic change towards slang. We found 1001 slang words and 1070 semantic change towards slang in Türkçe Sözlük; and 2071 slang words and semantic change towards slang in total. Key Words: meaning, slang, semantic change, slang dictionaries, TDK Türkçe Sözlük.