Lifo stok değerleme yöntemi ve değişken maliyet esası ile finansal performansın raporlanması ve kâr dağıtım kararlarında kullanılması

Abstract

Üretim maliyetleri direkt madde malzeme, direkt işçilik ve genel üretim giderlerinden oluşur. Direkt üretim giderleri ürün üzerinde miktar olarak ölçümlenebilen giderledir. Endirekt niteliğinde olan genel üretim giderler ise ürün üzerinde miktar olarak ölçümlenemezler. Direkt giderler değişken giderlerdir ve üretim miktarına göre değişkenlik gösterirler. Endirekt giderler ise yarı değişken giderlerdir. Sabit giderlerin üretim maliyetleri ile ilişkilendirilmesi stok maliyetlerini etkileyeceği için dönem kârını artırır. Dönem kârını etkileyen diğer bir faktör de stok değerleme yöntemidir. Kâr dağıtımı vergi karşılığı, temettü ve yedek akçe ayrılmasını ifade eder. Vergi mali mevzuata göre hesaplanırken temettü ve yedek akçe ayrılması ticaret kanunu ve ana sözleşme kapsamında, genel kurul kararı ile düzenlenir. Çalışma temettü kararı alınırken maliyet hesaplama ve stok değerleme yöntemlerinden muhasebenin ihtiyatlılık ilkesi kapsamında nasıl yararlanılabileceğini ele almakta ve bu kapsamda bir öneri getirmektedir.

Production cost consists of direct material, direct labour and overheads. Direct costs on the product can be directly, measured on quantity basis. Indirect costs on the product cannot be measured. Direct costs are variable costs and they increase while production level increasing, decrease while production level decreasing. Indirect cost are semi-variable costs. Since including fixed costs in production cost effects finished goods stocks, it increases profit for the period. Another factor affecting period for the period is inventory valuation method. Profit distribution means provision for tax, dividend to be paid and reserve to be kept. Tax is calculated according to fiscal legislation. Dividend and reserve are subject to general assembly minute within commercial code and article of association. The study discusses how to utilize cost calculate and inventory valuation methods while making decision on dividend and submit a proposal.