Performans değerlendirme ve ücret uygulamalarına ilişkin algının iş tatmini ve örgütsel bağlılığa etkisi: Bir uygulama

Abstract

Örgütsel kaynakların verimliliği ile ilgili araştırmalar, geçmişten günümüze devam etmektedir. Performans değerlendirme ve ücret uygulamalarının, insan kaynağının verimliliğini ölçmede öne çıkan uygulamalar olduğunu söylemek mümkündür. Bu çalışmada, performans değerlendirme ve ücret uygulamalarına ilişkin algının, örgütsel bağlılık ve iş tatminine etkisi ile iş tatmininin performans ve ücret uygulamaları ile örgütsel bağlılık arasında aracılık rolü üstlenip üstlenmediği araştırılmıştır. Literatürde performans değerlendirme ve ücret uygulamalarının örgütsel bağlılık ve iş tatmini üzerindeki etkisini birlikte inceleyen kapsamlı çalışmaların sayısı çok sınırlıdır. Çalışmanın, birkaç kavram arasındaki ilişkileri birlikte incelemesi, insan gücüne dayalı hizmet sektöründen biri olan otel işletmelerinde yapılması ve bu konuda Türkiye'deki beş yıldızlı otellerde yapılan çalışmaların çok kısıtlı olması sebebi ile literatüre önemli bir katkı yapılması amaçlanmıştır.Araştırma, İstanbul'da faaliyet gösteren 5 yıldızlı oteller üzerinde yapılmıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı veri tabanındaki Mayıs 2016 verilerine göre İstanbul'da bulunan 5 yıldızlı otel sayısı 86'dır. Doğru ölçümlemenin yapılması ve özellikle performans uygulamalarının var olup olmadığını tespit etmek için bu oteller ile tek tek telefon görüşmeleri ve mülakatlar yapılmıştır. Deneklerden 440 anket geri toplanmış, istatistik analiz için 391 adet anket anlamlı bulunmuştur. Elde edilen veriler, t-testi, tek yönlü anova testi ve post hoc analizi olarak Scheffe testine tabi tutulmuştur. Araştırmanın değişkenleri arasında Pearson korelasyon analizi uygulanmıştır. Araştırmada ayrıca hiyerarşik regresyon modelleri ve hiyerarşik regresyon modelleri sonrasında aracılık etkisini belirlemek üzere Sobel tarafından geliştirilen test uygulanmıştır. Araştırmada performans ve ücret uygulamalarının iş tatmini ve örgütsel bağlılık alt boyutları ile ilişkileri de incelenmiştir. Bu araştırmada, performans ve ücret uygulamalarına ilişkin algının örgütsel bağlılığı ve iş tatminini pozitif etkilediği ve iş tatmininin bu ilişkide ayrıca aracılık rolü üstlendiği bulunmuştur. Alt boyutlar açısından incelendiğinde, performans ve ücret uygulamaları ile iş tatmini ve alt boyutları olan içsel ve dışsal tatmin arasında pozitif bir ilişki olduğu ancak ücret uygulamalarının duygusal bağlılığı pozitif yönde etkilemediği, dolayısı ile içsel ve dışsal tatminin ücret ile duygusal bağlılık arasında aracılık rolü üstlenmediği bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Performans, Ücret, İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık

Research on the efficiency of organizational resources has been continuing daily. It is possible to say that performance appraisal and compensation applications are prominent applications in measuring the efficiency of human resources. In this study, it was researched whether the effect of performance evaluation and compensation applications on organizational commitment and job satisfaction, and whether job satisfaction has a mediating role between performance and compensation applications and organizational commitment. In the literature, the number of comprehensive studies that analyze performance appraisal and compensation practices on organizational commitment and job satisfaction are very limited. The aim of the study was to make a significant contribution to the literature because the study of the relationship between several concepts together, the establishment of one of the services sector based on human power and the work done in five star hotels in Turkey is very limited.The research was conducted on 5-star hotels operating in Istanbul. According to May 2016 data from the Ministry of Culture and Tourism database, the number of 5-star hotels in Istanbul is 86. Individual phone calls and interviews were conducted with this hotel to determine if the correct measurement was made and in particular if performance practices existed. 440 questionnaires were collected back and 391 questionnaires were found meaningful for statistical analysis. The obtained data were subjected to t-test, one-way ANOVA test and the Scheffe test as a post hoc analysis. A Pearson correlation analysis was applied among the variables of the study. In the study, hierarchical regression models were also applied and a test developed by Sobel was used to determine the mediating effect after hierarchical regression models. The relationship between job satisfaction and organizational commitment subscales of performance and compensation practices in the research is also examined. In this study, it was found that the perceptions about performance and compensation applications positively affect organizational commitment and job satisfaction, and that job satisfaction also has an intermediary role in this relation. When examined from the perspective of sub-dimensions, there is a positive relationship between performance and compensation practices with job satisfaction and sub-dimensions but found that compensation practices did not affect emotional commitment positively, so that internal and external satisfaction did not play a mediating role between compensation and emotional commitment.Keywords: Performance, Compensation, Job Satisfaction, Commitment