Multipl skleroz (MS) ve hidrosefali hastalarının bilişsel profillerinin bellek, dikkat, yönetici işlevler ve görsel-mekansal algı açısından karşılaştırılması

Abstract

Hafızaya kayıt yapamamaktan ziyade dikkat sorunlarından kaynaklandığı kabul edilen bilişsel kusurlara sahip olan MS (Multipl Skleroz) ve Hidrosefali hastalarının bilişsel performanslarını karşılaştırma konusunda literatür bilgisi sınırlı kalmaktadır.Söz konusu araştırma, benzer bilişsel profil gösteren MS ve Hidrosefali hasta grupları arasında bellek, dikkat, yönetici işlevler ve görsel mekansal algı açısından ne tür farklılıklar görüldüğünü araştırmayı amaçlamıştır. Bu amaca ek olarak, hasta gruplarında bulunan kadın ve erkekler arasında bahsi geçen testlerde gösterilen performans açısından fark olup olmadığına da bakılmıştır. Böyle bir bilginin bu iki gruba dahil hastaların hatırlama profilleri ve öğrenme stratejileri hakkında daha ileri bilgi sağlayacağı düşünülmüştür.Çalışmaya İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji A.B.D. Davranış Nörolojisi polikliniğine başvuran 21-45 yaş aralığında cinsiyet, yaş, el tercihi bakımından eşleştirilmiş 33 MS ve 33 Hidrosefali hastası katılmıştır. Katılımcıların sözel bellek (Öktem-SBST), dikkat ve yönetici işlevler (Sayı Menzili Testi, Sözel Kategorik Akıcılık Testleri, Stroop Testi) ve görsel-uzamsal algı (Benton Yüz Tanıma Testi) performansları karşılaştırılmıştır. İstatistiksel analiz sonuçlarına göre bu iki hastalık arasında görsel-uzamsal beceriyi değerlendiren ?Benton Yüz Tanıma Testi? ile hafızanın alt boyutlarından olan ?En Yüksek Öğrenme? ve ?Yanlış Tanıma? puanları arasında istatistiksel açıdan farklılık görülmektedir. Analizler, Benton Yüz Tanıma Testi ile hafıza testlerinin ?En Yüksek Öğrenme? ve ?Yanlış Tanıma? alt boyutlarında Hidrosefali lehine sonuçlar vermiştir. Bunlara ek olarak, istatistiksel açıdan anlamlı olmasa da hasta gruplarındaki kadınlarda sözel bellek kusurlarının erkeklere göre daha az görülmesi de önemli bir bulgudur. Aynı sonuçtan sözel bellek performansını değerlendiren Öktem-SBST?nin yaratıcısı Öget Öktem (2011) de bahsetmektedir. Gelecekte yapılacak olan araştırmalar nedeni henüz bilinmeyen bu fark üzerinde durabilir.Anahtar Kelimeler: Nöropsikolojik Değerlendirme, Multipl Skleroz, Hidrosefali, Sözel Bellek, Dikkat, Yönetici İşlevler, Görsel-Mekansal Algı

Cognitive dysfunction in Multiple Sclerosis (MS) and Hydrocephalus patients are generally thought to be due to the inability to focus attention rather than to fail encoding information into the memory system. However, few studies have been designed to comparatively analyze detailed neuropsycho¬logical assessments of MS and Hydrocephalus patients.Aim of the present study is to compare MS and Hydrocephalus patients? cognitive decline in terms of verbal memory, attention, executive functions and visuospatial perception. It is believed that this kind of information would help clinicians by revealing deeper information about learning and recalling strategies of these patients. 33 patients with diagnosed MS and 33 patients with diagnosed Hydrocephalus participated in the study. Participants were between 21-45 ages and all were matched for age, education level, sex and hand preference. Participants were evaluated by careful neuropsychological examination in order to compare their abilities in verbal memory (Öktem-SBST), attention and executive functions (Digit Span Test, Verbal Fluency Tasks, Stroop Test), visuospatial perception (Benton Face Recognition Test). Statistically significant differences emerged in ?Benton Face Recognition Test? and two subcategories of SBST: ?Maximum Learning? and ?False Recognition? as performances of Hydrocephalus patients were better. Additionally, memory deficits in male patients of both groups were shown to be more serious than in women. Even though this difference is not statistically significant, it should be mentioned and future studies may focus on underlying reasons of this difference.Key Words: Neuropsychological Assessment, Multiple Sclerosis, Hydrocephalus, Verbal Memory, Attention, Executive Functions, Visuospatial Perception