Çoklu madde bağımlılarında ödüle duyarlılık ve çoklu madde kullanımının yönetici/yürütücü işlevler üzerinde etkisi

Abstract

Bu araştırmanın iki amacı bulunmaktadır. Birincisi, çoklu madde bağımlılığında ödüle duyarlılığın rolünü anlamaktır. İkincisi ise uzun süreli çoklu madde kullanımının yönetici yürütücü işlevler (dikkat, entellektüel, sosyal işlevler) üzerindeki olası etkilerini incelemektir. Bu amaçla çalışmada; çoklu madde kullanan (12 E/8 K) ve madde kullanmayan (12 E/8 K) katılımcı gruplarının DİS/DAS Ölçeği, İ5KPK, RKŞT ve Gözler testi performans puanları mukayese edilmiştir. Çoklu madde kullanımını olan katılımcı grubun ödüle olan duyarlılıkları nedeniyle DİS/DAS ölçeği DAS boyutundan madde kullanmayan gruba göre daha yüksek puan alması beklenmektedir. Aynı zamanda çoklu madde kullanan katılımcı grubunun psikoaktif maddelerin dopaminerjik sistem üzerinde yarattığı etkiler nedeniyle İ5KPK, RKŞT ve Gözler Testi performans puanlarının madde kullanmayan katılımcı grubuna göre daha düşük olması beklenmektedir. İki katılımcı grubun performans puanlarının karşılaştırılması sonucunda elde edilen bulgulara göre; psikoaktif madde kullanımı olan grubun madde kullanmayanlara göre DİS/DAS ölçeği DAS boyutunun anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu saptanmıştır. Aynı zamanda madde kullanan grubun RKŞT ve İ5KP nöropsikolojik test performanslarında anlamlı düzeyde farklılıklar saptanmıştır. Analiz sonucunda elde edilen bulgular daha önce yapılmış araştırma bulguları çerçevesinde tartışılmıştır.

There are two purpose of this research. Firstly, understanding sensivity to reward in substance dependency. Secondly, examining possible effects of long term substance on executive functions (working memory, planning, theory of mind). For this purpose polysubstance user (12 M /8 F) and non-substance user (12 M /8 F) group's scores compared with BIS/BAS, İ5KPK (İstanbul 5 Cube Planning Tower), Rey Complex Figure Test and Recognition Trial, Reading The Mind İn The Eyes Test. According to BIS/BAS scale's BAS dimension polysubstance users have high score in compliance with non-substance users which is expected because of sensitivity to reward. At the same time, according to İ5KPK, RCFT and Reading the Mind in the Eyes Test, polysubstance users have low score in comparison with non-substance users which is expected because of psychoactive substances's effects on dopaminergic system. According to comparison between findings of two group's performance scores psychoactive drug users have significantly high scores in compliance with non-users on BİS/BAS scale's BAS dimension. At the same time there are significant differences between substance user group in neuropsychological test performances which are RCFT and İ5KP. Findings as a result of analysis discussed pursuant to previous findings of researchs.