Europe unveiling: The muslim presence and the `myth` of headscarf in Europe

Abstract

Fransa'da 80'lerin sonunda Müslüman öğrencilerin devlet okullarına başörtüsü ile gelmeleri üzerine ortaya çıkan tartışma 90'larda hız kazandı. Kamusal alanda dinsel sembollerin varlığı, diğer Avrupa ülkelerinde de kaygı uyandırdı. Fransa, Almanya ve İngiltere'de başörtüsü tartışmasının ortaya çıkışlarının izini süren bu tez, başörtüsünün bu ülkelerde bir sorun olarak kurgulandığını savunuyor. Avrupa'daki Müslümanların sayılarının artmasının ve bir tehdit olarak algılanan İslam'ın siyasallaşmasının, başörtüsünün bir sorun olarak kurgulanmasını sağlayan koşulları da belirlediğini tartışıyor. Roland Barthes'ın semiyolojik mit çözümlemesi kullanılan araştırmada, Avrupa'da tartışıldığı biçimiyle başörtüsünün bir sembol olmakla kalmayıp mitleştirildiği öne sürülüyor. Bu mit çözümlemesi de, başörtüsü mitinin Avrupa'daki Müslümanların varlığını doğallaştırırken, Avrupa'nın kendi din ve sömürge tarihinden kaçışına işaret ettiğini gösteriyor. Dolayısıyla, başörtüsü tartışması bir yandan dinsel özgürlüklerle, diğer yandan Avrupa'nın kendi tarihini uzaklaştırarak bir kimlik oluşturmasıyla ilgilidir.

The debate on Muslim girls? wearing headscarves to public schools has emerged in France in the late 80s and gained a momentum during the 90s. The presence of religious symbols in the public sphere has been evocative in other European countries as well. In tracing the emergences of the headscarf debate in France, Germany and England, this dissertation argues that the headscarf is constructed as a problem in these countries. It discusses the circumstances in which it was possible to construct headscarf as a problem are the growing Muslim presence in Europe and the concern of politicization of Islam which was construed as a threat. This study, by using the semiological myth analysis of Roland Barthes, proposes that the headscarf, as it is discussed in European countries, is not a symbol but rather that it is mythified. This myth analysis shows that the myth of headscarf naturalizes the Muslim presence in Europe, and in doing so it signifies the flight of Europe from its religious and colonial history. Hence the headscarf debate is on the one hand related with the religious freedoms, but on the other hand it is about the formation of a European identity through distancing its history.