Hastanede yatan hastaların uyku kalitesi ve uyku durumlarını etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi

Abstract

Uyku insan yaşamında yeme, nefes alma, boşaltım kadar önemli bir fizyolojik gereksinimdir. Dolayısıyla uyku kalitesi bireyin iyilik halini, işlevsel durumunu ve yaşam kalitesini doğrudan etkileyen bir faktördür. Bu araştırma, hastanede yatan hastaların uyku kalitesi ve uyku durumlarını etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi amacı ile tanımlayıcı-kesitsel olarak planlandı. Araştırma İstanbul ilinde bir vakıf üniversitesinin iki hastanesinde yatan, yatışının en az birinci haftasını doldurmuş 100 hasta üzerinde gerçekleştirildi.Veri toplama araçları olarak `Tanımlayıcı Özellikler Soru Formu'',`Uyumayı Etkileyen Faktörler Formu(UEFF)'' ve `Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi'' (PUKİ) kullanıldı.Araştırma öncesinde gerekli kurum izni ve etik kurul onayı alındı.Verilerin istatiksel analizi SPSS programı kullanılarak gerçekleştirildi. Verilerin analizleri sayı-yüzde, Mann-Whitney-U testi,Kruskal Wallis ve Spearman'skorelasyon ile yapıldı.Araştırmaya katılan hastaların yaş ortalaması 54,18±14,181 bulundu.Hastaların UEFF puan ortalaması 84,27±16,047 bulundu. Hastaların %91'inin hastaneye yattıktan sonra uyku düzeninde değişiklik olduğu,%82 'sinin hastanedeki gürültü nedeniyle uyku düzenlerinin etkilendiği ve en önemli gürültü nedeninin diğer hasta ve refakatçilerin sesi (%30) olduğu belirlendi. Araştırmaya katılan hastaların %22'si uykularını çok kötü olarak nitelediler.Tüm yaş gruplarında PUKİ puan ortalaması beşten büyüktür. Uyku kalitesi iyi olan hastaların Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi puanları hastalık öncesi ve sonrasına göre karşılaştırıldığında aralarında istatiksel olarak anlamlı fark bulundu (p<0,001).Sonuç olarak hastanede yatan hastaların gürültü nedeniyle uyku süreçlerinin olumsuz etkilendiği ve hastaların uyku kalitesinin ciddi oranda bozulduğu saptandı.Çalışma sonucunda elde edilen bulgular doğrultusunda hastanede yatan hastaların periyodik olarak uyku kalitelerinin değerlendirilmesi ve bu doğrultuda kurumsal düzenlemelerin yapılması, hastanede uyku kalitesini bozan faktörlerin azaltılması ya da yok edilmesi ve uyku kalitesini arttırmaya yönelik hemşirelik girişimleri planlanmalıdır.

Sleep is an important physiolological requirement such as eating, breathing and excretion. Therefore sleep quality directly affects individual's well- being, functional status and quality of life. This is a descriptive-cross sectional study which aims at evaluating factors that affect inpatients' sleep and sleep quality in hospitals. The research was conducted at 2 foundation university hospitals with 100 patients. We used `Socio-Demographic Questionnaire`, `The Form of Factors Affecting Sleeping` (FFAS) and `Pittsburg Sleep Quality Index` (PSQI) as data collection tools. This study was approved by ethics committee. Statistical analysis were performed by SPSS. Mann-Whitney U Test, Kruskal-Wallis and Spearmean's correlation were used in the study. Mean age of the patients who participated in the research was 54.18±14.181. Patients' average FFAS score was 84.27±16.047. According to the results 91% of patients experienced a change in sleeping order, 82% was affected by noise in hospital and the most important cause of noise was other patients and companions (30%). 22% of patients defined their sleep as very bad. PSQI score average is greater than five in all age groups. We found significant difference between PSQI scores of the patients before and after disease (p<0.001). Consequently, this study revealed that the sleeping process of hospitalized patients was affected by noise negatively and their sleep quality was disturbed significantly. This study reveals that there's a need to assess sleep quality of inpatients periodically to make organisational changes and a need for nursing interventions to reduce factors disturbing sleep quality and to improve sleep quality.