Televizyon haberlerinde sunulan engelli temsillerinin alımlaması

Abstract

Engellilik konusu bir çok disiplinin alanına giren bir kavramdır. Tıp dünyası tanı, teşhis ve tedavi anlamında tanımladığı kavrama sakatlık ya da özürlülük adını vermektedir. Sosyal bilimlerde, özürlülük durumunun sosyal hayatı yaşamaya engel olmadığını, bu engeli toplumun ve çözüm bulmayan devletin oluşturduğunu savunarak ?engellilik? adını vermektedir. Ülkemizdeki bireylerin % 12,29?unun engelli olduğu tespit edilmiştir. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi?ne göre ?yaşam, özgürlük ve kişisel güvenlik her insanın hakkıdır?. Engelli Kişilerin Hakları Bildirgesi?nde ?Engelli kişiler diğer insanlarla aynı kişisel ve siyasal haklara sahiptir?. T.C Anayasası?nın 12. Maddesine göre: ?Herkes kişiliğine bağlı, dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve hürriyetlere sahiptir? ibareleri doğrultusunda herkes yaşam hakkına sahiptir. Günümüzde engelliler, onuruyla yaşam hakkını elde etme ve kendini ifade etme mücadelesi vermektedir. Bu mücadeleyi medya aracılığı ile duyurmaya çalışırken, reyting kaygısı ile yapılan yayınlarda bir ?kurban? ya da ?kahraman? olarak temsil edilmek engellilerin yeni mücadele alanı olarak ortaya çıkmaktadır. Televizyon?da, sosyal hayatın her yerinde yer alan bireyler olarak temsil edilmeyi talep eden engelliler, medyanın sunduğu beden ve imaj kültürü dışında kaldıkları için ayrımcılık ve ötekileştirmeye maruz kalmaktadır. Yukarıda belirtilen medya içeriklerine maruz kalan seyircilerin engellilik algısı da bu yönde şekillenmektedir. Bu çalışmada televizyon haberlerinde sunulan engelli temsillerinin seyirciler tarafından nasıl algılandığı, alımlama araştırmaları ve Stuart Hall?un kodlama kodaçımlama metodu rehberliğinde incelenmiştir.

Issue of disability is a concept that is involved in a variety of disciplines. World of medicine terms a concept of disability or infirmity when it can be defined in the name of diagnosis, recognition and treatment. Social Sciences indicates that the case of impairness does not pose an obstacle to normal life and names `disability? advocating that the society and the government which cannot find a solution creates this case. In Turkey, 12,29 of the whole population is confirmed as disabled. According to Universal Declaration of Human Rights `life, freedom and personal security? are basic human rights. In the Decleration of rights of the Disabled People; `Disabled people have the same personal and political rights with other people?. 12. article of the Constitution of the Republic of Turkey: related to `Each person has basic rights which are intangible, essential and which can?t be assigned? inscriptions, everyone has right to live. Nowadays, people with disability are figting for acquiring honourable and basic rights to live. While they are trying to convey this fight through media, being presented as victims or heroes as results of rating concerns comes up as their new struggle arena. People with disability who want to be presented as a person who can join every part of the social life are exposed to othering process and discrimination because they are out of the image and body culture presented by the media. The disability perception of the people who are exposed to the abovementioned contents are shaped in this direction. In this work, how the presentation of people with disability in the news are perceived by the audience is studied under the guidance of reception research and Stuart Hall?s encoding and decoding model of communication .