1482 Numaralı Ruûs Defteri (transkripsiyon ve değerlendirme)

Abstract

Osmanlı devlet teşkilatı ve bürokrasisi içinde tayin ve atamalar, Osmanlı Devleti'nin en üst düzey karar alma mekanizması olan Divan-ı Hümayun'da verilen hükümlerle yürütülmekteydi. Hazine ve evkaftan maaş ve ödeme alan orta ve alt düzey her türlü devlet memurlarının tayin beratları ve atama belgelerini düzenleyen, bu belgeleri Ruûs defterlerine kaydeden de Ruûs kalemidir. Bu memurların mali işlerine de burası bakar, bütün muamele buradan yapılırdı. Günümüzde Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde tasnif edilmiş olarak bulunan ruûs defterleri, 16'ıncı yüzyıldan itibaren Osmanlı Devleti'nin merkez ve taşra teşkilatı hakkında çok yönlü bilgi sağlayan önemli belgeler bütünüdür.Transkripsiyonu yapılan 1482 numaralı ruûs defteri, Sultan I. Ahmet döneminin ortalarına rastlayan 1607-1612 yılları arasında Osmanlı Devleti'nin merkez ve taşra teşkilatı, bürokrasisi, maliyesi, kültürü ve dili gibi pek çok konuda bilgi barındırmaktadır. Bu sebeple, araştırmacılar için temel başvuru kaynağı niteliğindedir. Tez çalışmasının konusu olarak 1482 numaralı ruûs defterin tamamının transkripsiyonu ve genel bir tasnifi yapıldı. Katiplerce yapılan imla hataları yazıldığı gibi aktarıldı. Eyalet, sancak, kaza, karye, kale, tekke ve vakıf isimlerinin transkripsiyonu yapıldı. Defterde buyuruldunun gönderildiği makamların, haklarında buyuruldu gönderilen memuriyetlerin, adı geçen şehirlerin ve kalelerin tasnifleri yapıldı ve listelendi.

Appointments and reassignments in Ottoman bureaucracy and state organization had been conducted in Divan-ı Hümayun which was the ultimate decision making mechanism in the Ottoman Empire. The office that had been organized and registered the letters of appointments to Ruûs registers of all sorts of low and middle-ranking government officials whose salaries were paid from the treasury and waqfs, was the Ruûs office. Also, those officials' financial affairs were handled and all the procedures were organized at that office.Ruûs registers, which are present as sorted out in the Prime Ministry Ottoman Archives at the present time, are an important body of documents that has been providing a well-rounded information on state organization of Ottoman Empire's capital and its provinces since 16th century.Herein transcribed Ruûs register book number 1482 contains a well-rounded information on governance of Ottoman Empire's capital and its provinces, the Empire's bureaucracy, treasury, culture and language in the years between 1607-1612, which are coincide with middle years of reign of Sultan Ahmet I. Therefore, the book has the quality of a fundamental reference source for researchers.As thesis topic, the whole ruûs register book number 1482 was transcribed and sorted. The misspellings made by clerks were transcribed as uncorrected. The names of persons, eyalets, sanjaks, kazas, karyes, kales, tekkes and waqfs was transcribed. The offices that orders had been sent, the officials that orders had been sent for them, cities and kales that had been mentioned are sorted and listed. Mentioned offices and positions were also indexed extensively.