Pop Art`ın grafik tasarım üzerindeki etkisi

Abstract

1950'li yıllarda İngiltere ve Amerika'da hemen hemen aynı zamanlarda ortaya çıkan Pop Art, modern sanatlarda adeta bir mihenk taşı olmuş ve güzel sanatlara yönelik yaklaşımları geri dönüşü olmayan bir şekilde değiştirmiştir. Birçok sanat akımında olduğu gibi Pop Art'ın temelinde Dadaizm vardır ve özellikle Duchamp bunda önemli bir yere sahiptir. Pop Art, popüler kültür ve tüketim kültüründen yola çıkarak ürettikleri eserlerle Soyut Dışavurumculuğun anti-tezi olarak konumlanmıştır. İngiltere'de Richard Hamilton ve David Hockney, Amerika'da Roy Lichtenstein ve Andy Warhol gibi sanatçılar bu sanat hareketinin ortaya çıkmasını ve gelişmesini sağlamışlardır. Türkiye'de ekonomik, sosyal ve kültürel koşulların elverişsiz olması sebebiyle Türk resim sanatında ve grafik tasarımda Pop Art çok etkili olmamıştır. Yine de bu dönemde, Burhan Doğançay, Altan Gürman ve Özdemir Altan gibi sanatçıların Pop Art'tan esinlendikleri görülmüştür. Cumhuriyet döneminde ekonomiyi iyileştirmek ve ulus bilincini yerleştirmek için afişler kullanılmıştır. İhap Hulusi Görey, Mengü Ertel, Yurdaer Altıntaş ve Sait Maden gibi büyük sanatçılar sosyal sorumluluk afişleri, tiyatro afişleri ve kitap kapağı tasarımları ve logo tasarımları yapmışlardır. Sonuçta, Pop Art dünyada sanat anlayışının değişimine sebep olurken, Türkiye'de o dönemde çok ilgi görmemiştir, ancak hiç kuşkusuz, daha sonra günümüz Türk sanatçılarının eserlerinde esin kaynağı olmuştur.Anahtar Kelimeler: Pop Art, hazır nesne, kitsch, popüler kültür, kitle kültürü, tüketim kültürü, Andy Warhol, 1960'lar, Altan Gürman

Pop Art, emerged almost simultaneously in England and America in 1950s, became the milestone of Modern Arts and irreversibly changed the prevailing standards of fine arts. Like in all art movements, Pop Art rooted from Dadaism and Duchamp played a crucial role in it. Pop Art, reflecting popular culture and consumerism, is a reaction to Abstract Expressionism Art and is considered to be an antithesis of that movement. Some remarkable English artists like Richard Hamilton and David Hockney and American artists like Roy Lichtenstein and Andy Warhol laid the foundations of Pop Art and helped it flourish as well.Pop Art could not deeply affect Turkish Painting Arts and Graphic Design as the economic, social and cultural background was not favouring the growth of it. It is also notified that during that period some artists like Burhan Doğançay, Altan Gürman and Özdemir Altan were partly inspired by the Pop Art movement in some ways. In early Republican period some posters were employed to enhance economic growth and to establish public awareness. To achieve this, some prominent figures like Ihap Hulusi Görey, Mengü Ertel, Yurdaer Ertaş and Sait Maden designed some social responsibility posters, playbills, book covers and logotypes. In short, while Pop Art is characterized by its deep impact on the perception of art worldwide, Turkey was underwhelmed by its presence. Yet, some contemporary Turkish artists still use most of the features of the Pop Art style as inspiration for their artwork.Key Words: Pop Art, ready-made objects, found objects, kitsch, pop culture, mass culture, consumption culture, Andy Warhol, 1960s, Altan Gürman