90`larda Kürt sorunu bağlamında Türk milliyetçiliğinin yeniden üretilmesinde medyanın rolü: Milliyet gazetesi örneği

Abstract

Modern çağın bir üretimi olan milliyetçilik önemli bir toplumsal dizaynaracı oldu. Egemen sınıf ve onun iktidar güçleri milliyetçi söylemler üzerindenhegemonik ilişkiler kurarak toplumsal bilince yön vermektedirler. Mikrogünlük ilişkilerden makro toplumsal ilişkilere kadar geniş bir etkinliğe sahipolan milliyetçilik, Türkiye'de önemli bir işlevselliğe sahiptir. Egemen sınıfınönemli ideolojik araçlarından olan medyanın 'milli' yayın politikalarınınmilliyetçiliğin geniş toplumsal dokulara ulaşıp kök salmasında önemli rolübulunmaktadır. 'Öteki'lerin varlığına karşı gösterdiği reaksiyoner tepkilerlekendisini görünür kılan Türk milliyetçiliğinin gelişip serpilmesinde medyanınyadsınamaz katkısı vardır. Dönemlere göre değişebilen 'öteki'leri negatifgörünür kılıp toplumsal 'linc'e tabi tutan medya, Kürtleri de olumsuzsöylemlerle sayfalarına taşıyarak 'milli hassasiyet'lerin karşıtı olarakişaretlemiştir. Özellikle 1990'larda bölgede yaşanan çatışmalı ortamınaktarılma biçimi, günümüzdeki yaygın milliyetçi pratik ve algılarınşekillenmesine önemli etkisi olmuştur. 1990-1999 yılları arası MilliyetGazetesi ana sayfasında Kürtlerin temsil edilme biçimleri incelenirken,kullanılmış söylemlerden milliyetçiliğin kolayca beslenebileceği tespitedilmiştir. Başlıklarda Kürtlerin edimleri şiddet içeren haber ve görüntülerleilişkilendirilmiş olup 'bölücü', 'terörist' vb. tanımlamaların sıklıklakullanılması Kürtleri bir kez daha 'kötü' olarak mimlemiştir.

Nationalism, that is the product of modern age, has become an importantinstrument to design the society. Soverign class and its administrative powershape social consciousness by establishing hegemonic relations overnationalistic discourse. Nationalism, having a wide-ranging efficiency frommicro daily relations to macro social relations, has an important functionality inTurkey. 'National' broadcasting policy of media, which is a significantideological tool of the sovereign class, has an important role in striking roots ofNationalism by reaching wide social structure. Media has an undeniablecontribution in the Turkish Nationalism's progress, that become apparent byshowing standpat reactions to the presence of 'others'. Media havingnegatively brought out 'others' that vary according to periods undergo social'lynching', also marked Kurds as opponents of 'national sentiments' by writingpapers with negative discourse. Especially, the way how region's conflictingenvironment in 1990's were transmitted had an important influence in shapingcommon nationalist practice and perceptions of today. While observing formsof representation of the Kurds from Milliyet Newspaper's main pages betweenthe years 1990-1999, it is determined that Nationalism can easily be fed byexercised discourses. Acts of Kurds are once more tagged as 'bad' by usingdescriptions 'separatist', 'terrorist' etc. frequently, on titles about news and imagescontaining violence.