Halka açık anonim şirketlerde örtülü kazanç aktarımının Sermaye Piyasası Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanunu açılarından `işlem` ve `ilişkili kişi` unsurları kapsamında değerlendirilmesi

Abstract

Örtülü kazanç aktarımına ilişkin olarak Türk hukukundaki temel düzenlemeleri 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yer alan hükümler oluşturmaktadır. Örtülü kazanç aktarımı sermaye piyasası hukukuna kurumlar vergisi hukukundan geçmiş bir müessesedir. Konu kurumlar vergisi hukuku açısından birçok yargı kararı ve çalışma tarafından değerlendirilmiş olmasına karşın, aynısının sermaye piyasası hukuku düzenlemesi açısından söylenmesi mümkün olamamaktadır. Bu durum konunun sermaye piyasası hukuku açısından değerlendirilmesinin yapılmasında kurumlar vergisi hukukundan faydalanılması zorunluluğunu doğurmaktadır. Nitekim çalışmada örtülü kazanç aktarımı iki kanun açısından karşılaştırılarak değerlendirilmiş, değerlendirmeler bu düzenlemelerin kesişiminde yer alan en önemli hukuki yapıyı oluşturan halka açık anonim şirketler üzerinden yapılmıştır.Halka açık anonim şirketlerin çok sayıda kişinin menfaatini ilgilendiren yapılar olması, bu şirketlerin konu olduğu örtülü kazanç aktarımı faaliyetlerinin çok sayıda kişinin menfaatini etkiliyor olması sonucunu da beraberinde getirmektedir. Türkiye'de halka açık anonim şirketlerin sayısının ve bunlara yatırılan maddi kaynakların miktarının her geçen sene artıyor olması, örtülü kazanç aktarımının ilerleyen dönemde iki kanun açısından da sıkça gündeme gelmesi olasılığını ve dolayısıyla bu çalışmanın önemini artırmaktadır.Bir faaliyetin örtülü kazanç aktarımı niteliğinde olup olmadığının tespitinde esas olarak `işlem` ve `ilişkili kişi` unsurları belirleyici olmaktadır. Örtülü kazanç aktarımının gerek sermaye piyasası hukuku gerekse kurumlar vergisi hukuku açısından `işlem` ve `ilişkili kişi` unsurları yönünden benzerlikler taşıması, bir kanun açısından örtülü kazanç aktarımı niteliğinde olan bir faaliyetin öteki kanun açısından da örtülü kazanç aktarımı sayılması sonucunu doğurabilmektedir. Çalışmada `işlem` ve `ilişkili kişi` unsurları iki kanun açısından karşılaştırılarak incelenmiş, farkları ve kesişimleri üzerine değerlendirmeler yapılmıştır.Anahtar Kelimeler (Türkçe) 1) Örtülü Kazanç Aktarımı2) Halka Açık Anonim Şirket 3) İşlem 3) Transaction4) İlişkili Kişi 5) Sermaye Piyasası Hukuku

In Turkish law there are two main regulations on `concealed distribution of capital`; one is in 6362 numbered Capital Markets Law and the other one is in 5520 numbered Corporate Tax Law. Concealed distribution of capital regulation is a subject that is transferred from the corporate tax law system to the capital markets law system. Although there are many court decisions and academic studies on the corporate tax law's concealed distribution of capital regulation, it is not possible to state the same for the capital markets law regulation. This eventually makes it necessary to use a comparative method and to evaluate the capital markets law regulation by comparing it with the corporate tax law regulation. In this study, concealed distribution of capital subject is examined by comparing both laws' regulations and by focusing on publicly-held joint stock corporations as these are the most important legal structures that are in the scope of both regulations.As many people have interests connected with publicly- held joint stock corporations, activities of concealed distribution of capital which are carried out via these corporations affects many people. In Turkey, the number of publicly-held corporations and the money invested in these are increasing every year. Therefore, it is possible to say that the number of concealed distribution of capital activities will increase and thus the importance of this study will also increase in the near future.`Transaction` and `associated persons` terms are the main determinants that determine if an activity is a concealed distribution of capital or not. As concealed distribution of capital regulations which are in capital markets law and corporate tax law have similarities, an activity that can be stated as a concealed distribution of capital sometimes can also be stated as a concealed distribution of capital for the other law. In this study, `transaction` and `associated persons` terms are evaluated from both laws' aspects by comparing and evaluations are carried out on the similarities and intersections of these laws.Anahtar Kelimeler (İngilizce)1) Concealed Distribution of Capital2) Publicly- Held Joint Stock Corporation3) Transaction4) Associated Person5) Capital Markets Law