Belgesel ön hazırlığı niteliğinde; Sivas, Zara, Bolucan Köyü eski mezar taşlarının kültür aktarımındaki öneminin araştırılması ve fotoğraflanması

Abstract

Mezar taşlarındaki pek çok kültürel kalıntı tarihe ışık tutmakta ve bize geçmişe ait öyküler anlatmaktadır. Gerek şekilleri gerekse üzerlerindeki semboller, figürler, ait olduğu kültürü anlatmaktadır. Çalışmamda Sivas Zara Bolucan Köyü eski piramit mezarlarının fotoğraf çalışması yapılmış, belgesel için ön hazırlık olacak ve arşiv niteliği taşıyacak görüntüler çekilmiş, röportajlar gerçekleştirilmiştir. Bolucan Köyü Mezarlığında taşlar oyularak yapılmış tabanı piramit biçimli olan eski mezar taşları, düz ve şekilsiz eski mezar taşları, az sayıda mermer mezar taşları ile yakın tarihte mermerden yapılmış piramit mezarlar bulunmaktadır. Görüntüler ve fotoğraflarla birlikte mezarlığın bir krokisi çizilerek 35 eski piramit mezar taşı numaralandırılmış, yerleri belirtilmiş ve belgelenmiştir. Ancak bir mezar taşının etrafı kilitli çitlerle çevrili olduğundan fotoğraflanamamış, üzerindeki yazılar ve semboller okunamamıştır. Bu nedenle fotoğraf çalışması 34 mezar üzerinde gerçekleştirilmiştir. Şekil ve üzerlerindeki semboller bakımından benzer mezarlar Tunceli, Maraş ve Erzincan ile yine Zara'nın bazı köylerinde bulunmaktadır. Etnografik yöntemden yararlanılarak bir alan çalışması gerçekleştirilmiş, insanların yaşayışı ve günlük hayatları da gözlemlenmiştir.Bolucan'daki şekil olarak eşi benzeri bulunmayan mezarlar tarihleri çok eski olmadığı halde eski kültürlerden, inançlardan izler taşımaktadır. Bölgedeki mezarları bu özelliği ilgi çekici kılmaktadır. Bu geleneğin kökenini anlamak ve kültürel tarihe ışık tutmak çalışmanın amaçlarından biridir.Belgesel ön hazırlığı ve arşiv niteliği taşıması da amaçlanan tez çalışmasında, kültür anlatımı ve aktarımı konusunda önemli bir rol oynayan mezar taşları zaman, doğa, insan kaynaklı tahribata karşı korunması için belgelenip, fotoğraf ve belgesel çalışmalarının kültürel aktarımdaki rolü gösterilmeye çalışılmıştır. Bu amaç doğrultusunda, bir alan çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma Sivas, Zara, Bolucan Köyü Mezarlığı için bir ilk olma özelliği taşımaktadır.Anahtar Kelimeler: Kültür, mezar, sembol, fotoğraf, belgesel

Numerous cultural remains on the tombstones shed light on history and tell us stories of the past. Both the shapes and the symbols and figures on them give voice to the culture to which they belong. In my study, photography elicitation of the old pyramid tombs of Zara Bolucan Village in Sivas were made, images, which bear archival qualities, were taken as a preliminary preparation for the documentary and also interviews were carried out. In the cemetery of Bolucan Village, there are old tombstones with pyramid-shaped base made by carving stones, plain, shapeless old tombstones, few marble tombstones and marble pyramid tombs that are made recently. A sketch of the cemetery was drawn with the aid of images and photographs, and 35 old pyramid tombstones were numbered, their locations were identified and documented. However, since one of the tombstones was surrounded by locked fences, it could not be photographed and the writings and symbols on it could not be read. For this reason, photography was carried out on 34 graves. Similar tombs in terms of shape and symbols are found in Tunceli, Maraş and Erzincan and in some villages of Zara as well. A field study was carried out using the ethnographic method, and the way people live and their daily routines were also observed.The tombs in Bolucan are unique in shape and even though they do not date very old, they carry traces from ancient cultures and beliefs. This feature makes the tombs of this region very intriguing. Understanding the origins of this tradition and shedding light on cultural history is one of the aims of the study.In the thesis, which is intended to be a preliminary preparation for a documentary and building an archive, the tombstones, which play an important role in cultural expression and transmission, are documented for protection against time, nature and human-induced destruction, as well as making an attempt to present the role of photography and documentary works in cultural transmission. A field study was conducted for this purpose. This study carries an initiatory value for Sivas, Zara, Bolucan Village Cemetery.Keywords: Culture, tomb, symbol, photo, documentary