Daha iyi yaşam endeksinin çeşitli sayısal yöntemlerle tekrar ölçülüp değerlendirilmesi

Abstract

Geçmişten günümüze evirilerek gelişen mutluluk, huzur ve refah gibi kavramlar insani gelişmişliği anlatabilmek için kullanılan ve temelde de toplumların daha iyi yaşayabilmelerine referanstır. Özellikle çeşitli örgütler bu değerleri anlatabilmek ve ölçebilmek için farklı farklı endeksler geliştirmiştir. Bu endekslere örnek olarak; İnsani Gelişim Endeksi, Daha İyi Yaşam Endeksi, Basın Özgürlüğü Endeksi ve Girişim Endeksi verilebilir.Çalışmada temel amaç refaha farklı bir boyut olarak oluşturulan İnsani Gelişim Endeksini dünya ülkeleri açısından, bir de Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisine göre değerlemek olmuştur. Maslow ihtiyaçlar hiyerarşisindeki basamaklarda yer alabileceği düşünülen gelir, iş, iletişim ve toplum, eğitim, çevre, sivil katılım ve yönetim, sağlık, yaşam memnuniyeti, güvenlik ve iş yaşam dengesi ve benzeri gibi farklı kriterler çeşitli dünya ülkeleri için seçilmiştir. Çalışmada, Maslow'un piramidi ile bazı çok kriterli karar verme teknikleri kullanılarak belirli bir çerçevede ülkelerin farklı sıralandığı bir model oluşturuldu. Öncelikle, Maslow'un ihtiyaçları piramidine uygun kriterleri belirlemede alanında uzman bir sosyoloğun görüşleri ve önerileri dikkate alınarak araştırma analizine başlanmıştır. Özellikle belli başlı bakir kriterler ilk defa bu çalışma ile analizlere dahil edilmiştir. Maslow'un ihtiyaçlar piramidi ile belli başlı çok kriterli karar verme teknikleri kullanılarak verileri elde edilebilen dünya ülkeleri ve bu ülkelerin farklı sıralandığı modeller ortaya çıkmıştır. Çalışmada sıralama tekniği olarak çok nitelikli fayda teorisi (MAUT) ve TOPSIS yöntemleriyle ülkeler arası performanslar belirlenmiştir. Daha sonra çalışmada bu sıralamaların kendi aralarındaki tutarlılığının ve İnsani Gelişim Endeksi ile olan tutarlılığının ölçümü için Kendall Tau sıra korelasyonu ile son değerlendirmeleri yapılmıştır. İkili korelasyonlar incelendiğinde de özellikle MAUT ile elde edilen sıralamaların HDI ile olan sıralama ile daha yüksek korelasyon gösterdiği görülmüştür.

Concepts such as happiness, peace and well-being, which have evolved from past to present, are used to describe human development and are basically references to the fact that societies can live better. In particular, various organizations have developed different indicators in order to be able to describe and measure these values. Examples of these indicators are the Human Development Index, The Better Life Index, the Press Freedom Index and Entrepreneurship Monitor Index.The subject of our study was to evaluate the Human Development Index with different dimension to welfare in terms of the countries of the world according to Maslow's hierarchy of needs while describing welfare. The criterions for Better Life Index are housing, income, business, communication and society, education, environment, civic engagement, governance, health, life satisfaction, safety and work-life balance as it exists. In our study, Maslow's pyramid created a model in which countries were ranked differently in a given frame using some multi-criterion decision-making techniques. First, research analysis was started by considering the opinions and suggestions of a sociologist who is an expert in the field of determining the criteria appropriate to the pyramid of Maslow's needs. With Maslow's Pyramid of needs, the world countries whose data can be obtained using certain multi-criteria decision-making techniques and the models in which these countries are ranked. In our study, the countries were determined by multi criteria decision making methods AHP, MAUT and TOPSIS as ranking techniques. Later in the study, final evaluations were made with Kendal Tau sequence correlation for the measurement of the consistency of these rankings among themselves. When the paired binary correlations were examined, it was observed that the rankings obtained with TOPSIS showed a high correlation with the rankings with HDI.