Türkiye`de muhafazakâr sanat tartışmaları perspektifinde oyun incelemeleri

Abstract

İlk insandan günümüze kadar insanlar topluluk içinde bir arada yaşarlar, bir arada yaşamanın sebebi insanların hayatlarını devam ettirebilmeleri için lazım olan gereksinimlerin ancak bir aradayken temin edilebilmesinden kaynaklanır.İbn Haldun'un veya Maslow'un sıraladığı ihtiyaçlar listesinin başında beslenme ve dış tehditlere karşı korunma vardır, bunlar asli ihtiyaçlardır. Bunlar karşılandıktan sonra kültürel ihtiyaçlar gelir.Bir ülkede sanatın tartışılabilir noktaya gelinebilmesi için belirli bir ekonomik eşiğin aşılmış olması ve zaruri ihtiyaçların rahatlıkla karşılanabilir seviyeye gelinmiş olması gerekmektedir.Türkiye son dönemde ekonomik hayatta göstermiş olduğu kalkınma hamlelerinden sonra yani asli ihtiyaçlarını geride bırakıp sanatı konuşabilecek seviyeye geldikten sonra `Muhafazakar Sanat` tartışmalarına muhatap olmuştur.2012 yılında Edebiyat Profesörü İskender Pala'nın İbb Şehir Tiyatrolarında sahnelenen bir oyunu eleştirmesi üzerine başlayan `muhafazakar sanat` tartışmaları gündem de uzun süre kalmış ve toplumun bir çok kesiminden yazar ve akademisyeni tartışmanın içine çekmiştir. Bu tartışmalar neticesinde somut bir adım atılamamış olsa da sanatın tartışıldığı bir seviyeye gelinmiş olması ülkemiz adına sevindirici bir gelişmedir.Bu tartışma her ne kadar somut bir gelişmeye varmasa da literatürümüze ölçüt olarak kullanabileceğimiz bir manifesto kazandırmıştır.Bu çalışmada muhafazakarlığın tanımını, bu tanıma göre sanata muhafazakarlık kıstasının getirilip getirilemeyeceğini, 2012 yılı içinde yapılan muhafazakar sanat tartışmalarını, muhafazakar yaşantıya sahip sanatçıların tartışmalar sonrası ortaya çıkan manifestoya göre ve muhafazakarlık göstergelerine göre tiyatro eserlerinin incelemesini bulacaksınız. Anahtar Kelimeler: Türkiye, Muhafazakâr, Sanat, Tartışma, Tiyatro

People live together in a community from the first people to the present day, the reason for living together is that the needs necessitated for people to continue their lives can only be provided when they are together.At the bottom of the list of needs listed by Ibn Khaldun or Maslow are nutrition and protection against external threats; these are essential needs. Once these are met, cultural needs come.In order for art to be debatable in a country, a certain economic threshold must be passed through and essential needs must reach to a level that can be easily met.After the development moves that Turkey has shown in economic life recently, that is, after leaving behind its basic needs and reaching the level to talk about art, it engaged in `conservative art` discussions.The `conservative art` debate, which began in 2012 when literature professor Iskender Pala criticised a play staged in Istanbul City Theatres, remained on the agenda for a long time and drew writers and academics from many sections of society into the debate. Although no concrete steps have been taken as a result of these discussions, the fact that art has reached a level where it is discussed is a gratifying development for our country.Although this debate has not reached a concrete development, it has given our literature a manifesto that we can use as criteria.In this study, the definition of conservatism, according to this definition, whether conservatism can be applied to or not, the conservative art debate in 2012 and reviews of plays you will find according to the indicators of conservatism and to the manifesto provided by artists with a conservative life style after the debates.Keywords: Turkey, Conservative, Art, Debate, Theatre