Ergenlerde temel psikolojik ihtiyaçlar irrasyonel inanışları ile mükemmeliyetçilik ve sınav kaygısı arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmanın amacı ergenlerde üç temel psikolojik ihtiyaç olan özerklik, yeterlilik, ilişkili olma ihtiyaçları hakkındaki irrasyonel inanışların mükemmeliyetçilik ve sınav kaygısı arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığının incelenmesidir.Araştırmanın evrenini kolaydan örneklem yöntemiyle seçilmiş İstanbul'da yaşayan, 13-18 yaş arası 206 katılımcı oluşturmaktadır. Ergenlerin sınav kaygısına ilişkin veriler `Westside Sınav Kaygısı Ölçeği`, mükemmeliyetçiliğe ilişkin veriler `Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği`, ergenlerin öz belirlenim kuramındaki temek psikolojik ihtiyaçlarına ilişkin irrasyonel inanışlarını ölçmek için `Akılcı Duygucu Öz Belirlenim Ölçeği` ve demografik değişkenlere ilişkin veriler araştırmacı tarafından hazırlanan `Kişisel Bilgi Formu` kullanılarak elde edilmiştir.Araştırma sonuçlarına göre sınav kaygısı ile özerklik, ilişkili olma ve yeterlilik ihtiyacı irrasyonel inanışları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Hatalardan endişe duyma, davranışlardan kuşku duyma, ebeveynsel eleştiri ile sınav kaygısı, özerklik ihtiyacı irrasyonel inanışları, ilişkili olma ihtiyacı irrasyonel inanışları ve yeterlilik ihtiyacı irrasyonel inanışları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Ebeveynsel beklentiler ile özerklik ihtiyacı irrasyonel inanışları ve yeterlilik ihtiyacı irrasyonel inanışları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Buna göre ebeveynsel beklenti puanı arttıkça özerklik ve yeterlilik ihtiyacı irrasyonel inanışları puanları da artmaktadır. Kişisel standartlar ile yeterlilik ihtiyacı irrasyonel inanışları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Tertip/düzen ile özerklik ihtiyacı irrasyonel inanışları arasında negatif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Buna göre tertip/düzen puanı arttıkça özerklik ihtiyacı irrasyonel inanış puanları azalmaktadır. Temel psikolojik ihtiyaçlara ilişkin irrasyonel inanışların mükemmeliyetçiliğe etkisine bakıldığında yeterlilik ihtiyacı ile ilgili irrasyonel inanışların mükemmeliyetçiliğin tertip/düzen alt faktörü dışında diğer beş faktörünü etkilediği bulgusu elde edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Sınav Kaygısı, Mükemmeliyetçilik, Özerklik İhtiyaçları İrrasyonel İnanışları, İlişkili Olma İhtiyaçları İrrasyonel İnanışları, Yeterlilik İhtiyaçları İrrasyonel İnanışları

The purpose of this research is to examine whether there is a meaningful relationship between irrational beliefs on autonomy, competence, relatedness needs which are the three basic psychological needs in adolescents and perfectionism and test anxiety.The sample of the research consists of participants aged 13 - 18 living in Istanbul. There were 206 participants and they were chosen by random sampling method. The data related with the test anxieties of the adolescents were gathered by `Westside Test Anxiety Scale`, data related with the perfectionism were gathered by `Multidimensional Perfectionism Scale`, To evaluate irrational beliefs of basic psychological needs about the the self-identification theory of adolescents `Rational Emotive Self Determination Scale` and lastly the data related with the demographic variables were gathered by `Personal Information Form` designed by the researcher.According to the results of the study, it can be determined that there is a positive correlation between test anxiety and irrational beliefs on autonomy, relevance and competence needs. It can be determined that there is a positive correlation between concernover mistakes, doubt saboutactions, parental critism and irrational beliefs of autonomy needs, irrational beliefs of relatedness needs, irrational beliefs of competence needs. . It can be determined that there is a positive correlation between parental expectations and irrational beliefs of autonomy needs, irrational beliefs of competence needs. According to this, as the parental expectation score increases, the scores of irrational beliefs of competence and autonomy needs also increase. It can be determined that there is a positive correlation between personel standarts and irrational beliefs of competence needs. . It can be determined that there is a negative correlation between organization/order and irrational beliefs of autonomy needs. According to this, as the organization/order score increases, the score of irrational beliefs of autonomy needs decreases. Considering the effect of irrational beliefs of basic psychological needs about perfectionism, it is obtained irrational beliefs of competence needs affect the five factors of perfectionism except from the organization/order subfactor.Keywords: Perfectionism, test anxiety, irrational beliefs of autonomy needs, irrational beliefs of relatedness needs, irrational beliefs of competence needs