Spor yapan ve sedanter adolesanların beslenme durumunun karşılaştırılması

Abstract

Beslenme; büyüme, gelişme, yaşamın sürdürülmesi ve sağlığın korunması için gerekli besinlerin yeteri kadar tüketilmesidir. Beslenme, insan gereksinmelerinin başında gelir. Sporcu beslenmesi; sporcunun yaşına, cinsiyetine, fiziksel aktivitesine, beslenme alışkanlıklarına ve enerji harcamasına göre yeterli ve dengeli beslenmesini sağlamaktır. Bu alandaki araştırmalar daha çok yarışma performansını en iyiye gitmesini sağlayan stratejilere dayanmaktadır. Sporcu beslenmesindeki temel amaç yarışma öncesi, sırası ve sonrasına hazırlıktır.Araştırmamız, erkek sporcu adolesan bireyler ile erkek sporcu olmayan adolesan öğrencilerin beslenme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir.Araştırmaya toplam 44 katılımcı dahil edilmiştir. Katılımcıların 22'si Mersin Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü, Türkiye Olimpiyat Hazırlık Merkezi ve Sporcu Eğitim Merkezi'nde bulunan güreş sporcularıdır. Katılımcıların diğer 22'si ise Mersin Dumlupınar İmam Hatip Lisesi öğrencilerinden oluşmaktadır. Sedanter adolesan öğrencilerin yaş ortalaması 14,5±1,49 iken, sporcu adolesan bireylerin yaş ortalamı 16,1±0,81 bulunmuştur. Katılımcıların günlük enerji ve makro/mikro besin alımı incelendiğinde, sporcular 2763±179,24 kalori alırken, sedander öğrenciler 1865±310,29 kalori aldığı tespit edilmiştir. Bu fark ististiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0,05). Sporcularda, enerjinin %49±1.87'si CHO, %16±2,01'i proteinden gelirken, sedanter adolesanlarda enerjinin %29±3,73'ü CHO ve %15±3,11'i proteinden gelmiştir. Her iki grupta, demir alımı günlük önerilen miktara uygun iken, kalsiyum alımı günlük önerilen miktardan düşük bulunmuştur (sporcu 521,3±58,24 mg, sedanter 448,5±198,51 mg). A vitamin alımı sporcularda günlük önerilen miktara uygun iken, sedanter adolesanlarda biraz düşük bulunmuştur (851,1±409,17 µg). Beslenme ile ilgili bilgiler en çok diyetisyen/beslenme uzmanı ve internetten alınmış olup, beslenme destek ürünleri kullanma oranı sporcu bireylerde %9 bulunmuştur. Sporcuların çoğunluğunun müsabaka ya da antrenman sırasında yemek (%81,8) ve sıvı alımı (%86,4) konusunda dikkatli olduğu tespit edilmiştir. Sporcuların ve sedanter öğrencilerin beslenme davranışları ortalama puanları ve sapmaları incelendiğinde, sporcuların beslenme davranışlarının yüksek, sedanter öğrencilerinkinin ise düşük düzeyde olduğu gözlenmiştir. Beslenme davranış ölçeğine göre toplam puan -14, +14 arasında olabilir. Bu çalışmada, sporcuların beslenme davranış ortalaması 9,6 ± 2,27 iken, sedanter öğrencilerin ortalaması 2,9 ± 6,16 bulunmuştur. Sporcu ve sedanter öğrencilerin beslenme davranışları istatistiksel olarak incelendiğinde de, yapılan t-testi sonuçlarına göre, sporcu ve sedanter öğrenciler arasında anlamlı düzeyde farklılıklar vardır (t=4,802, p<0,05). Araştırmanın sonucuna göre, sporcuların daha sağlıklı beslendikleri sonucuna varılmıştır. Çalışmamızdaki bulgular, sporun sağlıklı beslenme davranışları üzerinde olumlu etkiye sahip olduğunu ve ayrıca, sporcuların bulundukları ortamdaki antrenör, diyetisyen, diğer sporcular, mesleki disiplin gibi faktörlerin sağlıklı beslenme davranışlarının belirlenmesinde önemli bir rol oynadığını göstermektedir. Ayrıca, bu sağlıklı beslenme davranışlarının uygulanmasının da önemli olduğunu gözler önüne sermektedir.

Nutrition is to consume enough of the necessary nutrients for growth, development, maintaining life (survival) and to protect health. Nutrition is one of the most important human needs. Athlete nutrition is to provide an adequate and balanced nutrition according to the age, gender, physical activity, nutrition(al) habits and energy expenditure of the athlete. Research in this area is based on strategies that optimize competition performance. The main purpose of athlete nutrition is preparation before, during and after the competition.The aim of this study was to investigate the relationship between nutritional behaviors of male athlete adolescents and male sedentary adolescent students. A total of 44 participants were included in the study. 22 of the participants were wrestling athletes from Mersin Youth and Sports Provincial Directorate, Turkey Olympic Preparation Center and Athlete Training Center. 22 of them were Mersin Dumlupınar Imam Hatip High School students. The mean age of the sedentary adolescent students was 14.5 ± 1.49, while the mean age of the adolescent athletes was 16.1 ± 0.81. When the daily energy and macro/micro nutrient intake of the participants were examined, it was found that while athletes received 2763 ± 179.24 calories, sedentary students received 1865 ± 310.29 calories. This difference was found to be statistically significant (p <0.05). In athletes, 49 ± 1.87% of energy came from CHO, 16 ± 2.01% from protein, while in sedentary adolescents 29 ± 3.73% of energy came from CHO and 15 ± 3,11% from protein. In both groups, iron intake was consistent with the recommended daily intake, whereas calcium intake was lower than the recommended daily intake (athlete 521.3 ± 58.24 mg, sedentary 448.5 ± 198.51 mg). Vitamin A intake was found to be slightly lower in sedentary adolescents (851.1 ± 409.17 µg), while it was appropriate to the daily recommended amount in athletes. Nutritional information was mostly obtained from dietitians / nutritionists and internet, and the rate of using nutritional supplements was found to be 9% in sportsmen. It was found that the majority of athletes were careful about food (81.8%) and fluid intake (86.4%) during the competition or training.When the average scores and deviations of athletes and sedentary students 'nutritional behaviors were examined, it was observed that athletes' nutritional behaviors were high and sedentary students had low levels. According to the nutritional behavior scale, the total score can be between -14 and +14. In this study, the mean nutritional behavior of the athletes was 9.6 ± 2.27, while the mean of sedentary students was 2.9 ± 6.16. When the nutritional behaviors of athletes and sedentary students were examined statistically, there were significant differences between athletes and sedentary students according to t-test results (t = 4,802, p <0,05).According to the results of the study, it was concluded that athletes had a healthier diet. Findings in our study show that sport has a positive effect on healthy eating behaviors and also factors such as coaches, dietitians, other athletes and professional discipline in the athletes' environment play an important role in determining healthy eating behaviors. It also demonstrates that the implementation of these healthy eating behaviors is important.