Doku ve organ nakli hizmetleri yönetimi

Abstract

İnsan hayatı vücuttaki tüm doku ve organların sağlıklı ve uyumlu bir şekilde çalışmasına bağlıdır. Bunlardan birinin işlevinin bozulması diğerlerinin işlevlerini olumsuz yönde etkiler. Koruyucu sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi, erken teşhis ve tedavi ile organ hasarları azaltılabilir. Ama ne yazık ki, tıp alanında işlevini yitirmiş organı eski haline döndürmek veya yenisini üretmek henüz mümkün değildir. Ancak bağışlanan organların ihtiyaç sahiplerine nakledilmesi ile pek çok hastanın hayatı kurtarılabilir veya yaşam kalitesi yükseltilebilir. Doku ve organ nakli, başka hiçbir tıbbi çözüm olmadığı durumlarda hastaların yaşamak için son şansıdır. Bu durum, yaşam kalitesinin düşmesi, yaşam süresinin azalması, ölüm riski, sosyal ve finansal sorunlar, sağlam organ ihtiyacı ile kaynağı arasındaki eşitsizlik vb. nedenlerle ciddi bir halk sağlığı sorunudur. Organ nakli, hastaların yaşam kalitesini arttırırken maliyetlerin düşmesini ve ölüm oranlarının azalmasını sağlamaktadır. Uygun organın bulunması ve en kısa zamanda en doğru alıcıya nakledilmesi, doku organ nakli hizmetlerinin çok iyi planlanması ve yürütülmesi ile mümkündür. Bunun için başta sağlık çalışanları olmak üzere toplum bilinçlendirilmeli, sağlık kuruluşlarında ekipler oluşturularak koordinasyon sağlanmalıdır.Ülkemizde ilk organ nakli çalışmalarından bu yana çok yol kat edilmiştir. Nakli mümkün olan tüm doku ve organ ameliyatları gerçekleştirilmektedir. Ancak nakil işlemlerinin başarısı daha çok sayıda sağlam organ bulunmasına ve daha çok bağış yapılmasına bağlıdır. Organ bağışı, sadece ihtiyaç olduğunda gündeme gelen bir konu olmaktan çıkarılıp bilinçli bir tercih haline getirilmelidir. Asla geri dönme şansı olmayan beyin ölümü vakalarının sağlam organları en iyi organ kaynağıdır. Ama bağış yapılmadığı sürece varlıkta yokluk çekilecektir. Bu kaynak israfını önlemek için Türk Ulusal Koordinasyon Sistemi, dünyadaki en iyi modelleri örnek alarak geliştirilmeli, uluslararası organizasyonlarla entegre çalışmalıdır.Anahtar Kelimeler: Beyin Ölümü, Doku ve Organ Nakli, Organ Bağışı, Organ Yetersizliği, Organ Tedariki

Human life depends on working all the tissue and organs responsively and in a coherent way. A dysfunction in one of them, affects the other ones negatively. Organ damage can be reduced by improving protective health services, early diagnosis and treatment. Regrettably, it's impossible to rebuild the rudiment and produce a new organ in the field of medicine yet. But, by means of transplantation of the donated organs to the people in need; plenty of patient's lives could be saved or their life quality could be improved. Transplantation of tissue and organs, in case of no other solution is found, is the last chance for patients to live.If this case is evaluated from the point of society, it is a serious public health issue for such reasons as degradation of life quality, shortening of the life span, death risk, social and financial troubles, the inequality of the stable organ and it's source. Finding a proper organ and transplanting it to the right receiver as soon as possible, is only possible by means of planning and conducting the tissue and organ transportation services very well. Therefore; the awerness of the community, notably the healtcare personel, is supposed to be raised; and by forming teams among healtcare organizations, coordination is supposed to be provided.In our country, a long distance has been covered since the first transplantation studies. All the tissue and organ operations are carried out easily where the transplantation is possible. However; the success of transplantation process depends on the existance of more available solid organs and the donation of a greater number of them. Transplantation must not only become a current issue when the need arises, but also turned into conscious preference. The solid organs of celebral death incidents, which can never have a recovery chance, are the best sources of organs. Yet, as long as there are no donations, there will be hunger amidst plenty. To prevent this source waste, Turkish National Coordination System is supposed to be improved by taking the best models in the world, and it has to work integrated with the international organizations.Key Words: Brain Death, Tissue and Organ Transplantation, Organ Donation, Organ Shortage, Organ Procurement.