İstanbul ilinde tüketicilerin gıda etiketi konusunda bilgi düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

Araştırma, İstanbul ilindeki tüketicilerin gıda etiketlemesi konusunda bilgi, davranış ve düşünceleri ile bunlara bazı demografik farklılıkların etkisini belirlemek amacıyla planlanmıştır. Bu amaçla hazırlanan anket formları aracılığıyla N=578 (% 67,7 kadın, % 32,3 erkek) tüketici ile yüz yüze görüşme ve elektronik posta yoluyla bilgi alınmıştır. Araştırma sonucu tüketicilerin % 48,2?si gıda satın alırken fiyatı sıklıkla ve her zaman önemli bulmaktadır. Katılımcıların; % 74,7?si son kullanma tarihini ve sadece % 19,4?ü Bakanlık izin ve kayıt numarasını her zaman kontrol etmektedir. Gıda satın alırken tüketicilerin % 26,6?si içindekiler listesini ve % 23,4?ü besin değeri tablosunu her zaman okumaktadır. Tüketicilerin % 35,4?ü etikette yer alması gereken bilgileri çok iyi bildiğini; gıda katkılarını (E kodlarını) az (?=2,17); besin değeri tablosunu, enerji değerini, şeker içeriği ve trans yağ ile ilgili beyanların ne olduğunu ise kısmen bildiğini (?=2,80 ? 3,34) belirtmiştir. Katılımcılar içindekiler listesini ara sıra (?=2,55), besin değeri tablosu ve enerji değerini ise bazen okunabilir ve anlaşılabilir bulmaktadır (?=2,78, ?=3,34). Besin değerlerinin trafik işareti gibi renk kodlaması ile belirtilmesinin daha anlaşılır olacağını ifade eden tüketicilerin oranı %65,6?dır. Tüketicilerin % 43,8?i şeker içeriği, % 46,4?ü trans yağ ile ilgili beyanları güvenilir ve inandırıcı bulmamaktadır.Araştırmada kadınların gıda etiketlemesi konusunda erkeklerden daha bilgili ve duyarlı olduğu gözlenmektedir (P<0.05). En fazla etkinin ise eğitim seviyesi farklılığından olduğu ve eğitim seviyesi arttıkça tüketicilerin etiket bilgisi seviyesinin arttığı görülmektedir (P<0,05). Meslek değişkenine göre memur katılımcıların yanıtlarında daha yüksek ortalamaya sahip olduğu bulunmuştur (P<0,05). ?41 Yaştaki tüketicilerin etiket bilgilerini daha az okunabilir, anlaşılabilir ve güvenilir, inandırıcıbulduğu belirlenmiştir (P<0,05). Anahtar Kelimeler: Gıda etiketleme, tüketici bilgisi.

The aim of this study is to determine consumers' knowledge, behavior and opinion on food labeling and the effect of some demographic differences on these subjects. A consumer survey was conducted on N=578 (%67,7 female, %32,3 male) consumers in Istanbul via face to face and e-mail. From the results of the research; while shopping for 42,5 % of consumers the price is often and always important. 74,7 % of the participants always read the expiry date and only 19,4 % always read the permission and the registration number of the Ministry. During shopping consumers who always read list of ingredients are 26,6 % and nutritional value are 23,4 %. 35,4 % of consumers indicated that they know the data that should be on food labels as very well; food additives (E numbers) as little (?=2,17); nutritional value, energy value, sugar content and trans fats as partially (?=2,80 ? 3,34). 65,6 % of the consumers indicated that presentation of nutritional value in traffic sign with color coding would be more understandable. Consumers who don?t find sugar content and trans fat statements on food labels reliable and persuasive are 43,8 % and 46,4 %, respectively. In the study women were observed more knowledgeable and sensitive on food labelling than men (P<0,05). The most effect is observed on educational level differences, the higher consumer?s educational level the increasing food labelling knowledge (P<0,05). According the variable of occupation participants who are civil servant responses? were found to have a higher average (P<0,05). Consumers in the age of ? 41 stated the informations on food labels less readable, understandable and less reliable, persuasive (P<0,05). Key Words: Food labelling, consumer knowledge.