Kentsel dönüşüm kapsamında Fikirtepe`de karşılaşılan en önemli problemlerin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma kent, kentleşme, gecekondulaşma olgusunun genel anlamını ve kentsel dönüşümü anlatmakta, sebeplerinden ve ortaya çıkmasından bahsetmektedir. Ardından Avrupa'dan ve Türkiye'den bazı gecekondu örneklerini gösterdikten sonra İstanbul'daki en ünlü ve en tartışmalı gecekondu bölgesini detaylı bir şekilde anlatmaktadır.Bir yandan Fikirtepe'nin coğrafi yerine, iklimine, zemin ve kaya türlerine göz atan çalışma, diğer yandan Fikirtepenin ne zaman ve nasıl büyük bir gecekondu bölgesi olduğunu, gecekondu olarak en büyük problemlerini, kentsel dönüşüm projesinin başlamasını, proje kapsamında hangi problemleri çözeceğini, nasıl çözeceğini ve çözüm alternatiflerini detaylı ve rakamsal olarak incelemektedir.Çalışmanın ana amacı ve hedefi, Türkiye'nin genelinde yaygın olan ve yanlış stratejilerin uygulanmasından kaynaklanan gecekondulaşma olgusunu ve gecekondu mahallelerini yakından inceleyip, nihai çözümler üretmektir.Doğru bilgiler toplayabilmek için farklı devlet kurumları ziyaret edilerek istenen bilgiler yetkili ve güvenli kaynaklardan alınmıştır. Alınmış olan bilgileri çalışma alanından takip etmek için Fikirtepe bölgesi ziyaret edilmiş ve orada sürdürülmekte olan bazı projeler yakından görülmüştür.Türkiye'nin büyük şehirlerinde olduğu gibi İstanbul'da da gecekondu olgusu erken yıllarda başlamıştır. Özellikle de sanayi devriminin hemen sonrasında hızlanmıştır. Tabi ki Fikirtepe'nin coğrafi konumundan dolayı göçmenler burayı hedef alarak yerleşmeye başladılar, böylece yıllar gittikçe nüfus aşırı derecede arttı ve bunun neticesi olarak Fikirtepe'deki az miktarda mevcut ve kalitesiz olan hizmetler yetersiz hale gelmiştir. Bunun yanında plansız, yasa dışı yapılan ve yaşam standartlarına uygun olmayan gecekondu evler bölgenin sakinleri için büyük bir tehdit olmuştur. Özellikle İstanbul büyük bir depremin riski altında ve söz konusu bölge fay hattı üzerinde olunca, risk daha da büyük olmaktadır. Buna istinaden, Fikirtepe'yi modern bir mahalleye dönüştürmek ve depreme dayanıklı bir bölge inşa etmek hedefleyerek yetkili kurumlar gerekli planları hazırlayıp uygulamaya başlamıştır.Bölgedeki en büyük var olan sorun, yanlış arazi kullanımıdır. Söz konusu problemin iç göç hareketi nedeniyle ortaya çıktığı düşünülmektedir. Yanlış arazi kullanımı Fikirtepe'deki genel veya bütün problemlerin temel nedeni olabilir çünkü göçmenler bölgeye yasa dışı bir şekilde yerleşince temel hizmetlere aldırmayarak barınabielcekleri herhangi bir yapı arayışında oluyorlardı. Bunun da beraberinde oradaki hizmetlerin yetersizliği, yolların darlığı ve yıpranmışlığı görülmüştür.Çalışmada bütün problemler detaylı bir şekilde incelenmiş ve son kısımda da üretilen çözümler gösterilmiştir.

This study presents city, urbanization, squatting and urban renewal in general terms. It refers reasons and emergence of it. It shows some samples of shanty houses from Europe and Turkey and gives details about Fikirtepe the most famous squatting area in Istanbul. This study not only introduce geographical place, climate, soil and rock types of Fikirtepe, also provides insight about its total area, when and how Fikirtepe has become a slum?, most important problems as a squatting area, when the urbanization project start there?, what are the problems it will be resolved in the framework of the project and how it will be resolved, actions on target and solution alternatives in details and figures. Main purpose of this study is see the slums closely and providing solutions for shanty houses areas and squattings, which had been emerged in most parts of Turkey due to wrong urbanization strategies. To get the correct information all informations were gathered from authorized and reliable persons at state institutions. Fikirtepe area was visited and some ongoing projects were observed closely to evaluate gathered information. Squatting fact was started at very early years as other big cities of Turkey and stepped up after industrial revolution. Due to location of Fikirtepe, it has been one of the best places to settle for many migrants and this over the years caused high increase of population. As a result, all insufficient services became useless. On the other hand, all illegal shanty houses, non-compatible with the conditions of life houses, which were built without any plan, were threaten for local people. Especially the fault line that takes place under the area increases the level of threat significantly. Based on these facts, transforming Fikirtepe to a modern neighborhood with earthquake resistant buildings was carried into effect by authorized corporations. Major problem at Fikirtepe neighborhood is wrong usage of land. Subject problem created domestic migration movement. Most probably, the wrong usage of land is the main reason for illegal settlement of migrants to area by ignoring range basic services. It causes lack of services. This study shows all problems in details and at the last chapter of it suggests possible solutions.