18-45 yaş arası bireylerin ekran kullanma alışkanlıkları ile narsisizm, öznel iyi oluş ve obsesif kompulsif bozukluk düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Ekran bağımlılığı kavramı, modern toplumun önemli bir sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Her ne kadar teknoloji insan hayatını kolaylaştırsa da beraberinde birçok problem de getirmektedir. Ekranlarla ve internetle iç içe yaşayan insanlar, artık bu kavramlar olmadan yaşayamaz hale gelmekte, hatta bağımlı olmaktadırlar. Her bağımlılıkta olduğu gibi ekran bağımlılığında da pek çok psikolojik faktör ve etkiler bulunmaktadır. Literatürde ekran bağımlılığı ile birçok psikolojik değişkenin ilişkisini inceleyen çok sayıda çalışma bulunmaktadır. Obsesif kompulsif bozukluk, narsisizm ve öznel iyi oluş kavramlarıyla ilişkisinin üzerine çalışmalar da bulunmaktadır. Fakat bu çalışmalar genelde ilkokul, ortaokul veya lisedeki kişiler üzerine yapılmıştır. Çalışma, çalışan kesimden 18-45 yaş arası erken yetişkin ve yetişkinler ile yapılarak; alanyazına katkı sağlamak amaçlanmaktadır. Bu nedenle çalışma zamanları ve boş zamanlarındaki ekran aktivitelerini açık bir şekilde görmek amacıyla; Ekran Bağımlılık Envanteri kullanılmıştır. Ekran bağımlılığı ile obsesif kompulsif bozukluk, narsisizm ve öznel iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişkiyi ölçmek için kullanılan anketler: Narsisizm Envanteri, Öznel İyi Oluş Envanteri ve Vancouver OKB Envanteri'dir.Bahsedilen ölçekler, Marmara Bölgesi'nden çalışan 350 kişiye araştırmacı tarafından uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS programına girilerek, analiz edilmiştir. Araştırma soruları doğrultusunda Bağımsız Örneklem-t Testi, Varyans Analizi, korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Ekran Bağımlılık Envanteri için Açımlayıcı Faktör Analizi kullanılmıştır.Elde edilen analiz sonuçlarına göre narsisizmin alt boyutlarından Teşhir ve Otorite ile ekran bağımlılığının anlamlı ilişkisi vardır. Ekran Bağımlılığı ile Vancouver OKB ölçeğinin tüm alt boyutları arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki bulunmaktadır. Ekran bağımlılığı ile öznel iyi oluşun alt boyutlarından ''başkasına imrenme'' ve ''karamsarlık'' arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Ekran bağımlılığı cinsiyete ve eğitim durumlarına göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Ekran bağımlılığı ölçüldüğünde maddi durumunu orta ve çok iyi olarak ifade eden katılımcılar arasındaki fark anlamlıdır. Maddi durumu çok iyi olanların ekran bağımlılıkları daha fazladır.Anahtar Kelimeler: Ekran Bağımlılığı, Obsesif Kompulsif Bozukluk, Narsisizm, Öznel İyi Oluş

The concept of screen addiction is an important problem of modern society. Although technology makes human life easier, it also brings many problems. People living with screens and the Internet are no longer able to live without these concepts and even become addicted. As with all addictions, there are many psychological factors and effects in screen addiction. There are many studies examining the relationship between screen addiction and many psychological variables in the literature. There are also studies on the relationship between obsessive-compulsive disorder, narcissism and subjective well-being. However, these studies were generally applied on people in primary, secondary or high school. The study was applied with working adults and adults between 18-45 years old of age with aim to contribute to the literature. For this reason, in order to determine the display activities during working and leisure time; The Screen Addiction Scale was used. The questionnaires used to measure the relationship between screen addiction and obsessive-compulsive disorder, narcissism and subjective well-being: Narcissism Inventory, Subjective Well-being Inventory and Vancouver OCD Inventory.The mentioned scales were applied to 350 working people from Marmara Region. The data obtained were inserted into SPSS program and analysed. Independent sample-t test, variance analysis, correlation and regression analyses were conducted in accordance with the research questions. Exploratory Factor Analysis was used for Screen Addiction Scale.According to the results of the analysis, there is a significant correlation between exhibitionism and authority, which is one of the sub-dimensions of narcissism, and screen addiction. There was a significant and positive relationship between Screen Dependence and all sub-dimensions of the Vancouver OCD scale. A positive and significant relationship was found between screen addiction and subjective well-being with sub-dimensions ''envy someone for something'' and ''pessimism''. Screen addiction does not differ significantly according to gender and educational background. When the screen addiction is evaluated, the difference between the participants who expressed their economic condition as medium and high is significant. People who belong to economically high status, are more addicted to screen.