Kent meydanları ve erişebilirlik: sakarya/arifiye meydanı

Abstract

Kent meydanları barındırdıkları farklı fonksiyonlarla toplumun bütünleşmesi noktasında önemli role sahiptir. `Kent meydanları` ve `erişilebilirlik` kavramları bir arada ele alındığında; toplumun çocuklar, yaşlılar, dil bilmeyenler, duyu ve uzuv kaybı olan kişiler gibi farklı özelliklere sahip tüm bireylerinin bir arada veya bağımsız, özgür, güvenli ve konforlu bir şekilde kullanabilecekleri meydanların varlığı olarak tanımlanabilmektedir. Bu doğrultuda kent meydanlarının, toplumun farklı fiziksel özelliklerdeki tüm fertlerinin bir arada bulunabileceği mekânsal özellikleri taşıyabilecek ölçütlerin dikkate alınarak tasarlanması gerekmektedir. Ancak mevcut uygulamalarda farklı fiziksel özelliklere sahip bireylerin varlığı göz ardı edilmektedir. Bu tez çalışmasında kentlerin geçmişten günümüze önemini yitirmeden gelen en önemli kamusal mekanları sayılan, bu nedenle sahip oldukları farklı fonksiyonlara göre toplumun bütünleşmesi noktasında önemli rol oynayan `kent meydanlarının erişilebilirliği` konusu ele alınmıştır. Mevcut yapılı alanlarda gözlemlenen erişim yetersizliklerinin deneyimlenebileceği `örnek kent meydanı` seçilerek alanın evrensel tasarım kriterlerine uygunluğunu ölçmek amacıyla engelli bireylerle doğal ortamda alan deneyleri yapılmıştır. Toplumla bütünleşmesi yönünde yaşadığı yoğun sorunlar göz önünde tutularak denek grubu görme engelli bireyler arasından seçilmiştir. Araştırmanın yapılı alandaki verileri değerlendirme amaçlı yürütülerek, bulgular sonucunda getirilecek önerilerin fiziksel, sosyal ve kültürel anlamda görme engelli bireylere uygunluk gösterebilecek, erişim sorunlarına karşılık olacak, evrensel tasarım parametreleri çerçevesinde uygulanmış, erişilebilir meydan tasarımları hazırlanması konusunda bir örnek oluşturması hedeflenmiştir.Anahtar Kelimeler: Erişilebilirlik, Evrensel tasarım, Engelli bireyler, Kent meydanları.

City squares have an important role on the integration of the society with their different functions. When the concepts of `City squares` and `accessibility` are taken into consideration together, it can be stated that the presence of city squares enables members of the society possessing different characteristics, such as children, elderly, people who cannot speak the common language and people suffering from loss of sense or limb, can coexist together independently, freely, safely and comfortably. Accordingly, the city squares need to be designed by taking into consideration the criteria of spatial features that will enable all members of the society to be together, regardless of physical characteristics. However, in existing examples, it can be seen that the presence of the members of the society with different physical characteristics is ignored. In this dissertation study, the accessibility of the city squares, plays as the most important public spaces that have never lost their significance, and play an important role in terms of integration of the society with their different functions, are tackled. In a public area, in a natural environment, where the inadequacy of access can be experienced, field tests are conducted with the participation of disabled persons to assess the conformability of the areas to the universal design criteria. By considering the big problems they have to face in the process of social integration, the members of the subject group are selected from visually handicapped individuals. The research is conducted to assess the data obtained in the field, and it is aimed that the recommendations that will be brought forward will set an example in terms of designing accessible squares that will be suitable for the usage of the visually handicapped, solve problems of access and be in conformity with universal design parameters.Key Words: Accessibility, Universal Design, Disabled İndividuals, City Squares.