TRT Türk sanat musıkisi sözlü ve saz eserleri repertuvarının makam, usul ve besteci bağlamında analizi

Abstract

Türk Musikisi'ne ait ürünler, günümüze değin değişik yöntemlerle saklanmış ve resmi girişimler gerçekleştirilene kadar, özel koleksiyonlar halinde varlığını sürdürmüştür. Darü'l-Elhan'ın kuruluşu ile başlayan ''tasnif'' girişimi, İstanbul Belediye Konservatuvarı bünyesinde devam etmiş, daha sonra kurulan radyoların çabaları ile belli bir düzeye ulaşmıştır. Bu aşamada, özel koleksiyonlar satın alınmış, oluşturulan kurullar aracılığı ile bu eserler de repertuvara dahil edilmiştir.Bilgisayar teknolojisinin yaygınlaşması ile ''Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Türk Sanat Müziği Sözlü ve Saz Eserleri Repertuvarı (TSMSSER)'' veri tabanı oluşturulmuştur.Tezimiz bu veri tabanı üzerine hazırlanmıştır. Veriler düzenlenerek makam, usul ve besteci bağlamında analizi yapılmış, makamların usul ve besteci bakımından nasıl işlendiği sayısal verilerle ortaya çıkarılmıştır.TSMSSER 'nin %14,205'i çalgısal, %85,795'i sözel eserlerden oluşmaktadır. En çok eser veren besteci Muallim İsmail Hakkı Beydir. En çok kullanılan usul ise %21,437 ile düyektir. En çok beste %10,574 ile hicaz makamında yapılmıştır.Makamlara ait incelemeler pasta grafiği ile gösterilmiş ve ilgili makamı en çok kullanan besteci ve en çok kullanılan usul tablolar ile ifade edilmiştir. Bu tablolar aracılığı ile oldukça ilginç verilere ulaşılmıştır.Yine makam analizleri neticesinde, sadece bir besteci tarafından kullanılan makamların o besteciler tarafından bulunduğu dikkate alınarak, çok sayıda makamın kim tarafından bulunmuş olabileceği tablo halinde çıkarılmıştır.Sonuçlar maddeler halinde sıralanmış ve elde edilen veriler ışığında önerilerde bulunulmuştur.Bu analiz çalışmasının, Türk Halk Müziği Repertuvarı için de uygulanmasının yararlı olacağı düşüncesindeyiz.

Compositions belonging Traditional Turkish Art Music are being preserved with differents methods, until realisation of officiel enterprise, they had been living by dint of private collection.That assortment of enterprise beginning with establishment named ''Darü'l-Elhan'' is being continued by ''Consertvatory of İstanbul Municipality'' and then they are being reached to considerable level by officiel channel of radios. At this step, private collections are being bought and arranged.After becoming widespread of computer techonology, database of ''Repertoire of Traditional Turkish Art Music Oral and Instrumental Compositions'' is being generated.Our thesis is being prepared on that database. After rearranging of database, they are being examined from the point of view makams and usuls.After examining the repertoire is being understood that 14,205% of it is oral, 85,795% of it is instrumental. The composer who composes the most compositions is Muallim İsmail Hakkı Bey.Examinations belonging to makams are being showed with pie charts. In addition to that the most used makams and usuls are being given with tables. Through these tables, considerable results are being obtained.Results and suggestions are being represented item by item.Also, we think that it will be useful if this study of examination must be done for Traditional Turkish Folk Music Repertoire.