Ebu`l-Hüseyin el-Malatî`nin et-Tenbih ve`r-Red alâ Ehli`l-Ehva Ve`l-Bid`a adlı eserinin İslam mezhepler tarihi açısından değerlendirilmesi

Abstract

Çalışmamızın başında, Makâlât ve Milel-Nihal geleneği bağlamında kaleme alınan klasik dönem Mezhepler Tarihi eserlerinin genel özellikleri tanıtıldı. Daha sonra Tenbih'in müellifi Ebû'l-Hüseyin el-Malatî'nin yaşadığı dönemin sosyo-kültürel ve siyasal olayları gözden geçirildi. Ashabu'l-Hadisin itikâdî görüşlerini savunan Malatî, Şafiî mezhebine mensup bir âlimdir. Ülkemiz sınırları içinde Malatya şehrinde doğan el-Malatî'nin hayatı, nesebi, hocaları ve talebeleri hakkında bilgi verildi. Tenbih'teki sıraya göre mezhepleri ele alış şekli ortaya kondu. `Yetmiş üç fırka` anlayışıyla yazılan eserde fırkalar sırasıyla; Ehli Sünnet, Rafıza, Mu'tezile, Mürcie, Havâric, Zenâdıka, Cehmiyye ve Kaderiyye olarak takdim edildi. Malatî'nin mezhepler hakkında verdiği bilgiler, klasik dönem makâlât türü eserlerle karşılaştırıldı.Anahtar Sözcükler: el-Malatî, et-Tenbîh, Fırka, Mezhep, Ashabu'l-Hadis.

At the beginning of our work, the general features of the classical era Works about `History of Sects` that written in Makalat and Milel-Nihal context have been introduced. Then the socio- cultural and political events of the period of Abu'l- Husayn al-Malati, the author of at-Tanbih, has been reviewed. Al-Malati is a scholar who is a companion of Shafii sect that had sustained Ashabul Hadith. Information given about the life, lineage, preceptors and students of Al-Malati who was born in Malatya which is in the borders of our country. The style of Malati's handling of Sects in the order in at-Tanbih had been put forth. In the work written in `Seventy-three Sects` mentality, sects were introduced in the order of Sunni, Rafida, Mu'tazilite, Murji'ah, Khawarij, Zenadıka, Cehmiyye, Qadariyya. The information given by al-Malatî about sects had been compared with classical era Makalat type Works.Key Words: Al- Malati, at-Tanbih, Creed, Sect, Ashabul Hadith.