1778/24 no`lu Samsun Şer`iyye Sicilinin (1-50 vrk arası) transkripsiyon ve tahlili

Abstract

Ortaya koymaya çalıştığımız yüksek lisans tezimizde 19. yüzyılın son çeyreğine ait 1778/24 numaralı Samsun Şer'iyye Sicili'nin ilk elli varağı günümüz harflerine çevrilerek defterde bulunan bilgiler ışığında o dönemde Samsun'da mevcut olan toplumsal, ekonomik ve kültürel yapı değerlendirilmeye çalışılmıştır. Giriş kısmında araştırmamızın amacı, önemi, kapsamı ve yöntemi üzerinde durulmuştur. Yine Samsun Şer'iyye Sicillerine dair genel bilgiler verilerek Şer'iyye Sicillerinin içeriği ve önemi aktarılmaya çalışılmıştır. Ayrıca, Osmanlı Devleti'nde mevcut bulunan adli teşkilatlar ve bu teşkilatlar bünyesinde yer alan yetkililer irdelenerek kurum ve kişiler hakkında gerekli bilgiler ortaya konmuştur. Adli teşkilatın en önemli yetkili kişisi olarak özellikle Kadı ve Kadı'nın özellikleri, Kadı yardımcıları olarak Naibler, Muhzırlar, Katipler ve Kassâmlar hakkında bilgi ve değerlendirmeler ortaya konmuştur. Kadıların tuttuğu kayıtlar olarak İ'lâm, Hüccet, Tereke, Vakfiye, Ma'ruz ve Mürasele; başka makamlardan gönderilip de sicillere giren belgeler olarak da Ferman, Berat, Tezkire ve Temessükler hakkında bilgi verilmiştir. Tüm bu bilgilerin ardından 1778/24 numaralı Samsun Şer'iyye Sicil Defteri'nin ilk elli varağının tanıtımı yapılmıştır. Çalışmamızın ikinci bölümünü 1778//24 numaralı Samsun Şer'iyye Sicil Defteri'nin ilk elli varağının Osmanlıca metninin günümüz harflerine transkripsiyonu oluşturmaktadır. Üçüncü bölümde ise incelediğimiz Samsun Şer'iyye Sicillerine dair değerlendirmeler yapılmıştır. Samsun'daki meslek grupları; sosyal, dini ve etnik yapı; kültürel ve iktisadi hayat üzerine veriler üzerinden değerlendirmeler gerçekleştirilmiştir. Son olarak ise sicil hakkında genel bir değerlendirme gerçekleştirilerek sonuç bölümüyle çalışmamız bitirilmiştir.Anahtar Sözcükler: Kadı, Samsun Tarihi, Canik Sancağı, Şer'iyye Sicilleri

In our Master's Thesis we would like to evaluate social, economic and culturel structure of Samsun in that time according to the informations that were written on the notebook that were translated the first fifty pages which belongs last quarter of 19th century. In the entrance chapter we dwelled on the goal, importance, content and method of our research. We gave informations about Samsun court register and tried to transfer the contents and importance of the registrations. In addition the forensic organizations in the Ottoman Empire and outhorized were examined and told the essential informations about instituions and persons. The most important authorized person of the forensic organization is Kadı and his features, assistants of Kadı which is known as Naib (regents), Muhzır (bailifs) and Kassam were told and given informations about them. Was informed about registrations (İ'lam, Hüccet, Tereke, Vakfiye, Ma'ruz, Mürasele) which were written by Kadı and Ferman, Berat, Tezkire and Temessük which were sent to other offices and were registered. After all these informations a demonstration was given the first fifty pages of Samsun court register numbered 1778/24. On the second chapter of study, we generated the transcriftion of the first pages text of Samsun court register numbered 1778/24 from the Ottoman Turkish texts. On the third chapter we evaluated about the Samsun court register numbered 1778/24. The occupational groups in Samsun, social, religious and ethnic structure of Samsun, cultural and economic life of Samsun were evaluated on our study. At the end a general assesment was done about the registration and ended with the conclusion.The Keywords: Kadı, Samsun History, Canik Flag, Court registers