Küresel kriz çerçevesinde katılım bankalarının ve ticari bankaların mali performanslarının TOPSİS yöntemiyle analizi

Abstract

Bankalar, halkın parasının kullanılması sürecinde aracı olan mali kuruluşlardır.İlk bankaların tapınaklar, bankacıların ise din adamları olduğu söylenmektedir. Ticaribankacılık Milattan önce (M.Ö.) 3500'e kadar uzanmaktadır. Katılım bankacılığı iseM.Ö. 2123-2081'e kadar uzanmaktadır. Finansal sistem içerisinde ticari bankacılık faizesasına göre hareket ederken, katılım bankacılığı ise kar payı esasına göre hareketetmektedir. Bu çalışmada Türkiye'de faaliyet gösteren Katılım Bankaları ve Ticari Bankalaranaliz edilmiştir. Bankaların kriz öncesi dönemi (2005-2008), kriz dönemi (2008-2011)ve kriz sonrası dönemi (2011-2015) verileri kullanılarak analiz gerçekleştirilmiştir.Çalışma kapsamına toplam 13 banka (3 Katılım Bankası, 10 Ticari Banka) alınmıştır.Bankaların mali performansları dönem dönem değerlendirilmiştir. Bu dönem içerisindevarlığı görülen Bank Asya faaliyetlerinin sonlandırılmasından dolayı değerlendirilmedışında bırakılmıştır. Analizde kullanılan mali veriler Bankacılık Düzenleme veDenetleme Kurumu (BDDK), Türkiye Bankalar Birliği (TBB), Türkiye Katılım bankalarıBirliği (TKBB) ve ilgili internet sitelerinden alınmıştır. Bankaların performansı çokkriterli karar verme yöntemlerinden TOPSİS yöntemiyle ölçülmüştür. Çalışma sonucunda Türkiye'nin diğer ülkelere bakılarak beklenenden daha iyiperformans gösterdiği bunun nedeninin de 2001 krizinde yaşanan olumsuzluklardansonra önlemlerini almış olmasıdır. Bankalara bakılacak olursa küresel kriz öncesinde veküresel kriz sonrasında ticari bankaların mali performansları başarılı olurken, küresel krizdöneminde katılım bankalarının performanslarının iyi olduğu gözlemlenmiştir. Krizöncesinde ya da kriz sonrasında ticari bankaları ilk sıralarda görünürken, kriz yılında(2008) katılım bankalarının daha iyi performans gösterdiği, mali değerleri bakımındandaha karlı olduğu göze çarpmaktadır. TOPSİS Anahtar Kelimeler: Finansal Performans, Ticari Bankalar, Katılım Bankaları,

Banks are financial institutions that are intermediaries in the process of usingpeople's money. In the literature they said that the first banks were the temples, and thebankers were the clergy. Commercial banking dates back to 3500 BC. Participationbanking extends to 2123-2081 BC. In the financial system, commercial banking acts basison interest while participation banking acts on the basis of profit share. In this study, Participation Banks and Commercial Banks were analyzed whichones are operating in Turkey. Analyzes were made using data belongs the pre-crisisperiod (2005-2008), crisis period (2008-2011) and post-crisis period (2011-2015) of thebanks. A total of 13 banks (3 Participation Banks, 10 Commercial Banks) were includedin the study. The financial performance of the banks was evaluated periodically. BankAsya, which had been in existence during this period, was excluded from the evaluationdue to the termination of its activities. The financial data used in the analysis wereobtained from Banking Regulation and Supervision Agency (BDDK), Turkish BankingAssociation (TBB), Turkey Participation Banks Association (TKBB) and related internetsites. Banks' performance is measured by the TOPSIS method, which is a multi-criteriadecision-making method. As a result of the study, Turkey has been performing better than expected fromother countries because of the precautions after the negativities in 2001 crisis. It isobserved that the performances of the participation banks in the global crisis period aregood when the financial performance of the commercial banks is successful before theglobal crisis and after the global crisis. Before and after the crisis, commercial banksseemed to be in the first place, but in the crisis period (2008), the participation banks areperforming better and are more profitable in terms of their financial value. Keywords: Financial Performance, Commercial Banks, Participation Banks, TOPSIS