Din ve siyaset ilişkisi bağlamında Millî Görüş Hareketi

Abstract

Millî Görüş Hareketi (MGH)'nin din ve siyaset ilişkisi bağlamında ele alındığı bu araştırmanın temel amacı; MGH'nin ortaya çıkışında, düşünce ve pratiklerinde İslam dininin mensuplarına bir zihniyet kazandırma, onların dünya görüşü ve yaşam tarzını belirleme fonksiyonunun rolünün tespit edilmesidir. Bu çalışmanın konu, zaman ve yer bakımından üç temel sınırlılığı bulunmaktadır. MGH, konu bakımından tüm boyutlarıyla değil din ve siyaset ilişkisi bağlamında sosyolojik bir bakış açısı ile ele alınmıştır. Zaman bakımından ise konu, MGH içerisinde Saadet Partisi (SP) ile Adalet ve Kalkınma Partisi (Ak Parti) ayrılığının yaşandığı 2001 yılının ikinci yarısı itibari ile sonlandırılarak, ilerleyen dönem bir başka çalışmaya bırakılmıştır. Yer bakımından ise MGH, başta Avrupa olmak üzere birçok ülkede de teşkilatlanması ve faaliyetleri bulunmasına rağmen Türkiye'deki çalışmaları üzerinden bir değerlendirilmeye tabi tutulmuştur. Yorumsamacı (idealist) sosyal bilim paradigmasından hareketle gerçekleştirilen bu araştırmada; araştırmanın benimsediği felsefe bakımından temel araştırma deseni, araştırmanın amacı bakımından tanımlayıcı (descriptive) araştırma deseni, araştırmanın yöntemi bakımından nitel (qualitative) araştırma deseni ve nitel araştırma desenleri içerisinde de nedennasılcı tarihsel araştırma deseni benimsenmiştir. Verilerin toplanmasında kendilerine başvurulan tekniklerin gözlem, yapılandırılmamış mülakât ve yazılı doküman ve belgelerin incelenmesi olduğu bu araştırmada, veri analizi tekniği olarak ise genel itibariyle betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırma sonucunda MGH'nin, dinin mensuplarına kendine özgü bir zihniyet ve dünya görüşü kazandırma fonksiyonun bir neticesi olarak ortaya çıktığı, MGH siyasetini Ehl-i Sünnet İslam siyaset ahlakının belirlediği ve yönlendirdiği ve MGH'nin Osmanlı siyasal tecrübesinden yararlanmış olduğu ortaya konulmuştur. Anahtar Kavramlar: Din, Siyaset, İslamcılık, Türk Siyasal Hayatı, Necmettin Erbakan, Millî Görüş Hareketi.

The main purpose of this study, where the National Vision movement (Milli Görüş Hareketi-MGH) is taken into consideration according to the context of relation between religion and politics; is to determine the role of the emerging MGH's function in providing a mentality and setting the world-view and life styles for its members with its thoughts and practices. This work has three basic limitations concerning place, time and subject. MGH has taken into account not by all its dimensions but only with its connection to religion and politics through a sociological perspective. As the matter of time, the work ended at the second half of the 2001 where the split between the Felicity Party (Saadet Partisi-SP) and the Justice and Development Party (Adalet ve Kalkınma Partisi-Ak Parti) occurred while further period has been left for another study. In the matter of place, even though, primarily in Europe, MGH has organisations and operations in many countries; it has been evaluated solely for its operations in Turkey.As this research has been executed from an interpretivist (idealist) social science paradigm; the fundamental research pattern this work has embraced, according to philosophy, is a descriptive research pattern in regard to its research purpose. This work also embraced qualitative research pattern in regard to its method and scientific historical research pattern among other qualitative research patterns. Where the collection of data of this research consists from technical observations, unstructured interview and the examination of written documents and records; descriptive analysis has mainly been used as a data analysis technique.It has been presented as a result of this research; that MGH has been emerged as a result of providing a sui generis mentality and world-view to the followers of religion; that the politics of MGH has been determined and guided by the Followers of Sunnah politics and that the MGH had been benefitted from the Ottoman political experience.Keywords: Religion, Politics, Pan-Islamism, Turkish Political Life, Necmettin Erbakan, Milli Görüş Hareketi.