Kazan saçları kaynaklarının gevreklik yönünden incelenmesi

Abstract

ÖZET KAZAN SACLARI KAYNAKLARININ GEVREKLİK YÖNÜNDEN İNCELENMESİ Nurcan KUMRU Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makine Mühendisliği Anabilim Dalı (Yüksek Lisans Tezi / Tez Danışmanı : Prof. Dr. Ing.-A. Naci OTMANBÖLÜK) Balıkesir, 2000 Bu çalışmada yüksek sıcaklığa maruz kazanlarda kullanılan X20CrNiSi 25 4 malzemesinin yine aynı malzemeyle kaynağı, ayrıca S 235 JR (St 37.2) ve S 355 JO (St 52) malzemeleriyle kaynağı incelenmiştir. Bunun için kaynaklanan her malzeme çiftinden ikişer adet yapılmış, birer adetleri kaynak sonrası gerilim giderme tavlamasına tabi tutulmuştur. Kaynak sonrası tavlanan ve tavlanmayan kaynaklı her parçadan 14 adet numune olmak üzere toplam 84 numune elde edilmiştir. Bunların 6 tanesi sertlik ölçme ve mefa]qgrajk incelemeye tybi tutuknuş, fi tanesi çekme deneyi için kullanılmış, geriye kalan 72 adet numune de Charpy Deney} İÇJn kufla^nkıuştır. Deneyler sonucunda X20CrNiSi 25 4 malzemesinin birbiriyle kaynağında çentiğin yeri kaynak dikişi ortasından ana malzeme içine girdikçe gevreklik-tokluk özelliklerinin değiştiği, ancak aynı özellikteki numunelerin kaynak sonrası gerilim giderme tavlaması yapılması halinde daha homojen hale geldiği görülmüştür. Yine aynı malzemenin S 235 JR ve S 355 JO malzemeleriyle kaynağında çentik yeri alaşımsız çelik tarafina kaydıkça sünekliğin arttığı görülmüştür. Ayrıca alaşımlı çeliğin kaynak öncesi normalizasyon işlemine tabi tutulması halinde S 235 JR malzemesi ile, soğuk işleme tabi tutulması halinde ise S 355 JO malzemesi ile uyumlu olduğu ortaya çıkmıştır. ANAHTAR SÖZCÜKLER : kazan sacları / kaynak / ısıl işlem / gevreklik- tokluk

ABSTRACT RESEARCHING OF THE BRITTLENESS OF THE WELDINGS FOR THE BOILER SHEETS Nurcan KUMRU Balıkesir University, Institute of Science, Department of Mechanical Engineering (Msc. Thesis / Supervisor : Assist. Prof. Dr. Ing. - A.Naci OTMANBÖLÜK) Balıkesir - Turkey, 2000 In this study, it has been researched the welding of the alloyed steel X20CrNiSi 24 5, which is used for the boilers being exposed to the high temperature, with the same steel and besides with the steel S 235 JR (St 37.2) and steel S 355 JO (St 52). For this aim, each pair of test pieces was prepared as two pieces and one of them was normalized after welding process. After welding, it had been reached totally 84 welded test pieces which were 14 pieces from each of both normalized and not normalized test pieces. 6 test pieces were used for hardness measurements and metallurgical determinations, the other 6 of these were used for tensile test and the rest 72 test pieces were used for Charpy test. After whole tests, it was seen that the brittleness-toughness features for the steel X20CrNiSi 25 4 welded with itself was gradually different when the place of the notch went towards the main material from welding seam, however; it was seen that the same features were homogeneous when it was carried out normalization process after welding. For the welding of the same steel with the steel S 235 JR and the steel S 355 JO, it was seen that the ductility gradually increased when the place of the notch went towards the unalloyed steel side from welding seam. Furthermore, it was determined that the alloyed steel was in conformity with the steel S 235 JR in case of being carried out the normalization process to the alloyed steel before welding and in conformitiy with the steel S 355 JO in case of being carried out cold process before welding. KEY WORDS : boiler sheets / welding / heat treatment / brittleness-toughness