Çanakkale ve Manisa yörelerinde farklı anaçlara aşılanan antep fıstıklarının ekobiyolojileri ve verimliliklerinin artırılması üzerine araştırmalar

Abstract

ÖZET Çanakkale ve Manisa Yörelerinde Farklı Anaçlara Aşılanan Antep Fıstıklarının Ekobiyoloj ileri ve Verimliliklerinin Artırılması Üzerine Araştırmalar Fatih SATIL Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı (Doktora Tezi / Tez Danışmanı : Prof. Dr. Orhan A. SEKENDİZ) Bahkesir-Türkiye, 2000 Çanakkale-Ayvacık yöresinde Pistacia terebinthus üzerine aşılanmış Uzun çeşidi ve Manisa- Yunt dağı'nda P. atlantica üzerine aşılanmış Siirt çeşidinin biyoekolojik özellikleri ile meyvenin bazı kalite özellikleri incelenmiştir. Erkek ve dişi Antep fistığı ağaçlarının çiçeklerime zamanlan ve süreleri tespit edilmiştir. Salkımdaki çiçek ve meyve sayılan belirlenerek, meyve tutum oranlan hesaplanmıştır. Çiçek sayısı, ortalama 200-250 adettir. Meyve tutumu oranı ise % 6-8 arasında değişmektedir. Meyvelerin bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri ortaya konmuştur. Meyvede 100 dane ağırlıklan, iç oranı ve çıtlama oranı belirlenmiştir. Uzun ve Siirt çeşitlerinde, sırasıyla, 100 dane ağırlığı 1 1 1 gr ve 122 gr'dır. İç oranı; Uzun çeşidinde % 41.88 iken, Siirt çeşidinde % 39.33 bulunmuştur. Çıtlama oranı; % 46 (Uzun çeşidi) ve %59 (Siirt çeşidi) civarındadır. Çeşitlerin protein oranı % 19-20, yağ verimi % 57 civarındadır. Çeşitlerin yağ asidi kompozisyonu, GC/MS metodu ile belirlenmiştir. Literatürde 7 farklı yağ asidi bildirilirken, çalışmamızda 14 farklı yağ asidi tespit edilmiştir. 7 yağ asidi ilk defa bu nçalışma ile ortaya konmuştur. Bunlar; pentadekanoik, (Z)-7-hekzadekenoik, margarik, elaidik, araşidik asit, 11-eikosenoik. ve behenik asitlerdir. Antep fistığı bahçelerinde, toprak ve yaprak analizleri yapılmıştır. Gübreleme hataları ve noksanlıkları ortaya konmuştur. Araştırma alanının iklim özellikleri ile, Antep Astığının doğal yetiştiği alanların iklim istekleri karşılaştınlmıştır. Etkili sıcaklıklar toplamı, sıcak ve soğuk etki değerleri ayrı ayrı hesaplanmıştır. Anahtar kelimeler: Antep fistığV Biyoekoloji/ Toprak/ Etkili sıcaklıklar toplamı/ Soğuklama/ Fenoloji/ Pomoloji/ Yağ asidi m

ABSTRACT Investigations on Bioecology of Budded Pistachio on Different Rootstocks and Increase of Their Yields in Çanakkale and Manisa Regions Fatih SATTL Balıkesir University, Institute of Science, Depertment of Biology Education (Ph. D. Thesis / Supervisor : Prof. Dr. Orhan A. SEKENDİZ) Bahkesir-Turkey, 2000 Bioecological and some quality characteristics of Uzun variety budded on Pistacia terebinthus in Canakkale-Ayvacik and Siirt variety budded on P. atlantica in Manisa- Yunt dağı were investigated. The flowering periods of the male and female trees and also the average number of the flowers and fruits on clusters were determined. The number of flowers counted were about 200-250. The fruit setting ratio ranged from 6% to 8%. Some physical and chemical characteristics of two varieties were investigated. The weight of the 100 nuts were 111 gr (Uzun variety) and 122 gr (Siirt variety). The kernel percentages were 41.88 % in Uzun variety while 39.33 % in Siirt variety. Splitting percentages were 46 % and 59 % in Uzun and Siirt varieties, respectivelly. Protein contents of two pistachio varieties were about 19-20 %. Oil yield was found around 57 %. Fatty acid compositions were identified using GC/MS. Although, in literature 7 different fatty acid components have been obtained. In our study, 14 different fatty acid components were found. Additionally, 7 fatty acid components (pentadecanoic acid, (Z)-7-hexadecenoic acid, margaric acid, elaidic acid, arachidic acid, 11-eicosenoic acid and behenic acid) were found for the first time in this present study. Soil and leaf analyses were carried out in pistachio orchards. Fertilization problems and deficiencies were determined. IVThe climate conditions of study areas and natural growing climates of pistachio were compared. The sum of effective heat, heat and the chilling requirements at study areas were calculated. Key Wards: Pistacia vera L./ Bioecology/ Soil/ Sum of effective heat/ Chilling/ Phenology/ Pomology/ Fatty acid