El-Bûsîrî ve Zevâid-i ibn Mâce`sinde isnadı `sahîh` diye değerlendirdiği rivayetler

Abstract

Bu çalışma, İbn Mâce'nin Sünen'inde Kütüb-i Hamse'ye ziyade olarak yer ver-diği zevâid rivayetleri inceleyen Bûsîrî'ye ait Misbâhu'z-zücâce isimli eserde onun tara-fından `isnâdı sahih` diye kıymetlendirilmiş rivâyetleri konu almaktadır.Çalışma iki bölümden oluşmaktadır. Birinci Bölüm'de; müellif Bûsîrî'nin hayatı ve ilmî kişiliği üzerinde durulmuş, zevâid edebiyatının doğuşu ve bu alana dair telifât irdelenmiş ve son olarak araştırmaya konu teşkil eden Misbâhü'z-zücâce isimli eser, müellifin takip ettiği yöntem ve ifade ettiği değer açısından muhtelif başlıklar altında tetkike çalışılmıştır.İkinci Bölüm'de; Bûsîrî'nin `İsnâdı sahih` diye değerlendirdiği zevâid rivayetler tetkike açılmış; özetle önce çerçeve alınan iki Sünen ve dört Misbâh tahkiki üzerinden zevâid tespiti yapılmış, daha sonra ilgili kaynaklara göre örtüşme ayrışma açısından mukayese edilmiştir. Müteakiben aynı işlem mezkur kaynaklara iki/üç farklı eser ilave-siyle sahih zevâid rivayetler için gerçekleştirilmiştir.Bu çalışmayla; Misbâh ve Sünen tahkikleri arasında zâidlik ve sahihlik nokta-sındaki örtüşme ve ayrışmalar muhtelif açılardan tespite çalışılmış, yine Bûsîrî'nin sahih dediği rivayetler tablodaki ilave eserler üzerinden çağdaş uzmanların değerlendirmele-riyle karşılaştırılmıştır.

This study deals with the hadiths that Bûsîrî describes as `It's isnâd sahih` in his book Misbâhü'z-zücâce. The book, Misbâh, deals with the hadiths are called `Zevâid` found in the Sunan İbn Mâceh but not mentioned in Kutub al-Hamseh.The study consists of two parts. İn the first chapter; The life and scientific perso-nality of Bûsîrî are emphasized. Then, the birth of Zevâid literatüre and the works rela-ted to this field are examined. Finally, in this section, `Misbâhü'z-zücâce` is discussed under various headings interms of the author's method and the scientific value of the book.In the second part; The `Zevâid` hadiths that were considered to be `It's isnâd sahih` by Bûsîrî were examined. In this section, briefly, the following will be done. Firstly, two Sunan and four Misbâh copy will be identified as Zevâid, then the similari-ties or differences between these hadits are compared. Then, the same process was car-ried out for `sahih-zevâid` narrations by adding two/three different works to the above sources.In this study; Similarities and differences between Misbâh and Sunan copies in terms of `Zâid` and `Sahih` have been tried to be determined from various angles. In the same way, the Hadiths that Bûsîrî considered sahih, were compared with the evalua-tions of contemporary experts in the light of the additional works in the table.