Balıkesir Ovasındaki yerel koşulların sulama sistemindeki boyutlandırmaya ve verime etkisinin incelenmesi

Abstract

ÖZET BALIKESİR OVASI'NDAKİ YEREL KOŞULLARIN SULAMA SİSTEMİNDEKİ BOYUTLANDIRMAYA ve VERİME ETKİSİNİN İNCELENMESİ Orhan YAŞAR Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı Hidrolik Bilim Dalı ( Yüksek Lisans Tezi / Tez Danışmanı : Y.Doç.Dr.Emel İRTEM ) Balıkesir, 2002 Büyük emek ve paralar harcanarak iyi bir sulama işletmesi tesis etmek, o sahada iyi bir sulama şebekesi kurmaya bağlı olup, bu ise doğrudan projenin kalitesi ile ilgilidir. Ancak bunun yanında sulama kanallarındaki su dağıtımında ortaya çıkan teknik, hidrolik sorunlar ve yerel koşullardan kaynaklanan elverişsizlikler düşük sulama randımanına sebebiyet vermektedir. Söz konusu problemler ne kadar iyi bilinir ve analiz edilirse sulama sistemindeki yetersizlikler o ölçüde azaltılabilir ve sulama randımanı artırılabilir. Bu kapsamda; ilk bölümde sulamanın tanımı ve önemi anlatılmıştır. İkinci bölümde; tarımsal bitkilerin su ihtiyacı ve bitki, su, toprak münasebetleri anlatılmış, üçüncü bölümde ise tarımsal bitkilerin su ihtiyacını belirleyen metodlar sıralanmıştır. Dördüncü bölümde; kayıplar ve randımanlar konu edilmiştir. Beşinci bölümde; sulama sistemleri ve sulama şebekeleri hakkında bilgi verilmiştir. Altıncı ve yedinci bölümlerde ise; araştırma ve inceleme konusu olarak talep sistemine göre işletilen `Balıkesir Ovası Sulaması` ele alınmıştır. Balıkesir Ovası Sulaması hakkında bilgi verilmiş, ardından sözkonusu sulamanın 2001 yılı verileri kullanılarak; işletme sırasında karşılaşılan sorunlar ile sulama randımanları irdelenmiş ve sulamanın planlama safhası ile uygulama safhası karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmada yöntem olarak doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Balıkesir Ovası Sulaması'nda sulama randımanının düşük çıkmasının sonuçlan ve öneriler son bölümde ifade edilmiştir. Anahtar Sözcükler: sulama şebekesi / yerel koşullar / sulama randımanı / talep sistemi / Balıkesir Ovası Sulaması / doğrusal regresyon analizi. ıı

ABSTRACT THE EXAMINATION OF THE LOCAL CONDITIONS OF BALIKESİR PLAIN THAT AFFECTS THE DIMENSIONING OF THE IRRIGATION SYSTEM AND OUTPUT Orhan YAŞAR Balıkesir University, Institute Of Science, Department Of Civil Engineering (M.Sc.Thesis / Supervisor :Y.Doç.Dr.Emel İRTEM) Balıkesir, Turkey, 2002 Spending great labour and money to establish a good irrigation running, depends on founding a good irrigation network at this field and this is directly connected with quality of the project. But besides this, at the distribution of water in the irrigation canals which emerges from technical, hydraulic problems and unsuitable conditions which originate from local conditions cause low irrigation output. Collecting detailed information and carrying out analysis about the above mentioned problems could decrease the insufficiencies of the irrigation system effectively. At this frame, in the first chapter; definition and importance of the irrigation has been explained. In the second chapter; water needs of agricultural plants and relationship plant, water, earth have been determined. In the third chapter; the methods that are used for water needs of the agricultural plants listed. In the fourth chapter; losses and outputs have been explained. In the fifth chapter; information about irrigation system and irrigation networks has been given. In the sixth and seventh chapters; as research and observations topic, `Balıkesir Plain Irrigation` that has been runned according to the demand system has been examined. Information about `Balıkesir Plain Irrigation` has been given, next using the datums of 2001 year, the problems have been scrutinized. The planning phase of irrigation and phase of practice have been compared. Linear regression analyse has been used as a method for comparison. In the last chapter; the reasons of low irrigation output at the `Balıkesir Plain Irrigation` and suggestion have been expressed. KEYWORDS : irrigation network / local conditions / irrigation output / demand system / Balıkesir Plain Irrigation / linear regression analyse. iii