`Şimdiyi Sürüklemek`: Ücretsiz ev içi emeğin feminist perspektiften değerlendirilmesi Ankara örneği

Abstract

Bu çalışmada görünmez emeğin sahipleri olan ev kadınları, onların doğal mesaileri, ev kadınlığının boyutları, feminist perspektifle ele alınmıştır. Ev kadınları, toplumsal cinsiyet rolleri sebebiyle ailesel işlere doğal yatkınlıkları olduğu düşünüldüğünden çağlardan beri ev içi alanda ücretsiz emek sarf etmektedirler. Türk kültürü bağlamında ev kadını olmanın anlamı, kadınlar arasındaki farklılıkların ev kadınlığına etkisi gibi sorulara cevap aranmıştır. Ev kadınları Halkbilimsel anlamda bir halk grubu olarak kabul edilmiş, grup folkloru bağlamında ele alınıp çeşitli açılardan değerlendirilmiştir. Katılımcılar, çalışmanın yapıldığı süreçte kayıtlı hiçbir işte çalışmayan ev kadınlarından oluşmaktadır. Ankara'nın çeşitli semtlerinde yaşayan katılımcıların seçilmesinde eğitim düzeyinde, gelir düzeyinde farklılık gibi ölçütler göz önünde bulundurulmuştur. Kar topu örneklem ile ulaşılan 44 katılımcıyla yüz yüze mülakatlar nitel araştırma metodu ve Halkbilimsel görüşme yöntemleriyle gerçekleştirilmiştir.Çalışmada kadın-iç mekân özdeşleştirmesinin kökenleri, toplumsal cinsiyet rollerinin, ataerkinin, ev kadınlığının oluşumuna etkisi, ev kadınlığı rolünün kültürel aktarım, sosyal öğrenme yoluyla yeni nesillere aktarılma biçimleri, tarihsel kökeni araştırılmıştır. Kadının görünmez emeğini normalleştiren süreçler, farklı aile yapılarıyla incelenmiştir. Özellikle Sanayi Devrimi gibi büyük değişimler toplumu, aile yapısını etkilemiştir. Bu bilgiler ışığında Türk kültürü bağlamında kültürel bellekteki ev, aile olma, annelik, eş olma gibi kültürel unsurlar da dikkate alınarak katılımcılardan elde edilen veriler incelenmiştir. Katılımcıların, ev kadınlığına karşı tutumları araştırılmıştır.Ev kadınlığı, Halkbilimsel olarak grup folkloru kapsamında incelenmiş; katılımcılardan elde edilen bilgiler Türk kültürü bağlamında değerlendirilmiştir. Türk Halkbilimi alanında daha önce ele alınmamış olduğu görülen ev kadınlığı, ev kadınlarının kendi ifadeleriyle ortaya konulmuş, Halkbilimi disiplini çerçevesinde incelenmiştir. Araştırmalar sonucunda ev kadını olmada Türk kültürünün geleneksel aile yapısının sürdürülmesi gerektiğine dair inanç, annelik, işsizlik gibi etkenlerin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların, ev kadınlığını özellikle tercih etmediği, çoğunluğunun işsizlik sebebiyle ev kadını olduğu, sosyal, ekonomik anlamda kendilerini güçsüz hissettikleri görülmüştür. Ev işlerinin yoğunluğunun getirdiği sosyal izolasyonun etkisini azaltmak için arkadaş toplantıları, günler gibi etkinliklerin katılımcıların büyük çoğunluğu için önemli, işlevsel olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

In this study housewives who are the owners of invisible labor, their natural hours, the dimensions of housewife, are subject to working with a feminist perspective. Housewives have been working for free in the domestic field since they were considered to have natural predispositions to family work due to gender roles. In the context of Turkish culture, answers were sought to questions such as the meaning of being a housewife and the impact of differences between women on a housewife. Housewives were considered a group of people in the context of group folklore and were considered from various angles. Participants consisted of housewife who did not work in any registered job during the study. In the selection of participants living in various districts of Ankara, criteria such as difference in education level and income level were taken into consideration. Face-to-face interviews with 44 participants, who were reached with the snowball sample, were carried out using qualitative research methods and folkloric interview methods.In the study, the origins of female-interior identification, gender roles, patriarchy, impact on the formation of housing woman, cultural transfer of the role of housing woman, forms of transfer to new generations through social learning, historical origin were investigated. The processes that normalized the invisible labor of the woman were examined with different family structures. Major changes, especially the Industrial Revolution, have affected the society, the family structure. In the light of this information, the data obtained from the participants were examined by taking into account the cultural elements such as home, family, motherhood and being a wife in the context of Turkish culture. Participants' attitudes towards housewife were investigated.Housewifery has been studied folklore within the scope of group folklore. The information obtained from the participants was evaluated in the context of Turkish culture. Housewife, which has not been dealt with before in the field of Turkısh folklore, has been put forward housewives' own statements and has been studied within the framework of folklore discipline. As a result of the researches, it was found that there are factors such as belief, motherhood and unemployment that the traditional family structure of Turkish culture should be maintained in becoming a housewife. It has been observed that the participants did not particularly prefer housewife, the vast majority of them were housewife due to unemployment and felt powerless socially and economically. In order to reduce the impact of social isolation brought on the intensity of housework, it was concluded that activities such as friends' meetings and days were important and functional for the majority of the participants.