Yabancı sermaye ve Türkiye`de elektronik, kimya ve toprak sektöründe faaliyet gösteren yatırım ortaklıklarının performanslarının incelenmesi

Abstract

IV. r ÖZET i Dünyada yaşanan küreselleşme ve artan rekabet ortamının sontucu firmalar, rekabet avantajı sağlamak amacıyla diğer firmalarla işbirliği yapmaktadır. Bu şekilde, şirketler hızlı bir şekilde en son teknolojiye ve yeni pazarlara ulaşmaktadır. Böylece çokuluslu firmalar sınırötesi faaliyetlerini arttırarak diğer firmalarla yabancı sermaye ortaklıkları kurmaktadır. Firmaların en çok kullandığı işbirliği türlerinden birisi yatırım ortaklıklarıdır. Türkiye'de yabancı sermaye yatırımlarını teşvik etmek amacıyla uygulanan Yabancı Sermaye Kanunu, oldukça liberal bir yasa olmasına rağmen, istenen düzeyde yabancı sermaye gelmemektedir. Bu nedenle, ülkemize, yabancı sermayenin gelmemesinin sebeplerinin incelenmesi gerekli ve çok önemlidir. Bu tez çalışması için kapsamlı literature taraması yapıldıktan sonra, saha araştırması Türkiye'de elektronik, kimya ve toprak sektöründe faaliyet gösteren yabancı sermaye ortaklıklarının performansını incelemek amacıyla yapılmıştır. Konu ile ilgili teorik bilgilerin doğrultusunda, araştırma modeli geliştirilmiştir. Bu modelin ışığında hipotezler oluşturulmuştur. Saha araştırmasından sonra, firma üst düzey yöneticilerinin cevapladığı anketlerden elde edilen verilerin istatistiki olarak değerlendirilmesi yapılmış ve önemli bulgular elde edilmiştir. Bu tez çalışmasının sonucunda aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır. Yatırım yapılan ülkedeki çevresel ortamın ve genel iş ortamının çekiciliğinin artmasının performans üzerinde pozitif etkisi vardır. Ayrıca yatırım yapılan ülkenin kaynaklarının bulunabilirliği ve altyapı imkanlarının yeterli düzeyde olmasının performans üzerinde pozitif etkisi vardır. Ortaklar arasında firma kültürü benzerliğinin artmasının da performans üzerinde pozitif etkisi vardır. Ortaklar arasında uyumun artması ile performans pozitif etkilenir. Yabancı ortağın ortaklık üzerinde kontrolünün artmasının performans üzerinde olumlu etkisi vardır. Yüksek düzeyde teknoloji gerektiren sektörlerde yabancı ortağın çoğunluk hisseye sahip olması performansı olumlu yönde etkilemektedir. j 7

/??? JT-V' -'V SUMMARY Firms have started to cooperate with other firms due to globalization and rapidly increasing competition. They can have quick access to the most recent technology and different markets by cooperating with other firms. Thus, multinational companies have also increased their cross-border operations. As a result, multinational companies choose to establish joint ventures. Joint ventures are the forms of cooperation that is used widely by multinational companies. Even though, Foreign Investment Law is qoite liberal in Turkey, the amount of. foreign capital inflows is not at a desirable level. It is very important and it is necessary to analyze the reasons for this situation. A thorough literature search has been conducted for the purposes of this research. After the literature survey, an analysis on firms have been made as the practical application. The aim of this research, was to study the performance of joint ventures in electronical, chemistry and cement industry in Turkey. A conceptual model has been developed by using the theoretical information about the topic. The hypotheses have been developed by using the research model. After the application part of research is over, the data that has been received through the questionnaires answered by top level firm officials have been evaluated statistically. At the end of the research, the following results have been reached. The performance of joint ventures is positively related to the environmental and general business conditions of the country in which the investment has been made. Performance is positively related to adequate resource availability and infrastructure. Performance is positively related to the increase in the cultural similarities (firm) among partners, affects the performance positively. The increasing harmony among partners. Performance is positively related to the increase in the foreign partner's control over the joint venture. In the highly technological sectors, the majority ownership of the foreign partner has positive effect on performance.