Karizmatik liderlik ve örgütsel bağlılık ilişkisi üzerine bir araştırma

Abstract

IV ÖZET Bu çalışmanın amacı, karizmatik lider özellikleri ile örgütsel bağlılık türleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışma dört ana bölümden meydana gelmektedir. İkinci bölümde; günümüze kadar geliştirilmiş bulunan liderlik teorilerine kısaca yer verildikten sonra Modern Liderlik Teorileri kapsamında İşlemci, Dönüşümcü ve Karizmatik Liderlik Teorileri incelenmiştir. Karizma ve karizmatik liderlik kavramlarının tanımı, önemi ve Bass, House, Conger-Kanungo, Shamir ile Meindl'ın karizmatik liderlik teorileri ele alınmıştır. Üçüncü bölümde örgütsel bağlılık kavramının tanımı, önemi, benzer kavramlarla ilişkileri, bağlılığı etkileyen faktörler, literatürde yer alan bağlılık sınıflandırmaları ve sonuçları incelenmiştir. Bu tez çalışmasının dördüncü bölümünde karizmatik liderlik ile örgütsel bağlılık ilişkisi masaya yatırılmıştır. Karizmatik liderlerin Conger tarafından vizyon belirleme, sıradışı davranışlar sergileme, üye ihtiyaçlarına duyarlılık gösterme, statükoyu sürdürmeme, kişisel risk üstlenme ve çevresel duyarlılık gösterme şeklinde belirlenmiş olan özeliklerinin Ailen ve Meyer' in ortaya koymuş olduğu duygusal, devamlılık ve normatif bağlılık türleriyle olan ilişkileri ele alınmıştır. Son bölümde araştırmada ileri sürülmüş olan hipotezleri test etmek amacıyla Karaman ve Aksaray Emniyet Müdürlüklerinde yapılmış olan anket çalışmalarıyla ilgili bulgulara yer verilmiştir. Karizmatik liderliği ölçmek üzere Conger ve Kanungo'nun birlikte geliştirdikleri Karizmatik Liderlik Ölçeği; örgütsel bağlılığı ölçmek için de Ailen ve Meyer tarafından geliştirilmiş olan Örgütsel Bağlılık Ölçeği kullanılmıştır. Anket çalışmasıyla elde edilen bulgular SPSS 10.0 for Windows isimli istatistik paket programıyla analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda karizmatik lider özelliklerinin bağlılığın üç boyutuyla da ilişkili olduğu belirlenmiştir. Özellikle karizmatik lider özellikleriyle normatif bağlılığı arasında diğer iki bağlılık türüne göre daha güçlü bir ilişki bulunmuştur.

SUMMARY The objective of the study was to investigate the relations between attributes of the charismatic leaders and the types of the organizational commitment. The thesis consists of four parts. In the second part, the leadership literature was reviewed. Modern leadership theories, transactional, transformational and charismatic leadership theories were explained in detail. In the third part, organizational commitment literature was reviewed. The definition, importance and factors impacting organizational commitment were discussed in detail. In the fourth part, attributes of charismatic leaders identified by Conger and Kanungo, such as vision articulating, representing exceptional behaviors, showing care for member needs, not maintaining the status quo, taking personal risks and showing enviromental sensitivity were described. In this section the three types of commitment, namely affective, continiuance and normative as stated by Allen and Meyer were also discussed. In the final part, a questionnaire study was administered in the region of Karaman and Aksaray. The sample was consisted of Police Force officers in that region. Charismatic leadership was measured using Conger and Kanungo's Leadership Questionnaire. Organizational commitment was measured by using the questionnaire developed by Allen and Meyer. The data was analyzed by using SPSS 10.0 for Windows. In the findings, attributes of a charismatic leader have been found to be related with the three dimensions of organizational commitment. Specifically, the relationship between attributes of the charis matic leaders and normative commitment is stionger than the other relationships.