Proje üretiminde tedarik yönetimi: Üreticinin gelecekte alım yoğunluğunu etkileyen faktörler

Abstract

,-/ *v» iv V ÖZET t ~»»*n««- Proje tipi üretim yapan firmalar genellikle çok sayıda tedarikçi ile çalışmak zorunda kalmaktadırlar. Bütün projeler birbirinden farklı olduğundan, sipariş verilecek malzemenin türü, miktarı ve zamanını önceden tahmin etmek oldukça güçtür. Bu yüzden, tedarikçi ilişkileri ve tedarik yönetimi bu firmalarda önem kazanmıştır. Gemi ve yat inşa sanayii, bu koşullara en çok uyan sektörlerden birisi olduğundan, araştırmada bu konuya odaklanılmıştır. Bu çalışmada, tedarikçi-alıcı ilişkilerinde hangi faktörlerin etkili olduğu araştırılmıştır. Tedarikçi-alıcı arasındaki ilişkiler; güven, bağımlılık ve alım yoğunluğu olmak üzere üç grupta toplanmıştır. Fakat sonuç değişkenimiz alım yoğunluğudur. Bu ilişkileri etkileyen faktörler ise: ilişki süresi, tedarikçinin büyüklüğü, tedarikçinin bilgi desteği, tedarikçinin ünü ve tecrübesi, garantiler, ürünün karmaşıklığı, ürünün önemi, alternatiflerin bulunabilirliği ve çevresel belirsizlik olarak saptanmıştır. Araştırma sonuçlarında tedarikçinin bilgi desteği ile ünü ve tecrübesinin, güveni pozitif etkilediği; ilişki süresi, firma büyüklüğü ve garantilerin güven üzerinde etkili olmadığı görülmüştür. Tedarikçiye bağımlılık değişkenini etkileyen tek faktör ise alternatif tedarikçilerin bulunabilirliği olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca, ilişkisel faktörlerden güven ve bağımlılık alım yoğunluğunu pozitif etkilerken, garantiler ve ürünün karmaşıklığı ise alım yoğunluğu üzerinde bir etki oluşturmamaktadır.

SUMMARY Project type manufacturing firms should often work with multiple suppliers. Since all projects are different from each other, it is hard to estimate the type, quantity and time of each material to be ordered. Therefore, supply management and supplier relationships are of great importance to these firms. Since shipbuilding and boatbuilding industries are one of the most suitable sectors for these relationships, we focus on them in this research. In this study, we investigate whose factors that are influential on the supplier-buyer relationships. Specifically, supplier-buyer relationship has three dimensions: trust, dependence and purchase intensity. But the resulting factor is purchase intensity. The other factors found to be affecting these relationships are age of relationship, supplier firm size, information provided to customers, supplier reputation and experience, warranties, product complexity, product importance, availability of alternative suppliers and environmental uncertainty. The results show that information provided to customers and supplier reputation has a positive affect on trust. And, age of relationship, supplier firm size and warranties do not impact on trust. The only factor affecting the dependence is the availability of alternative suppliers. In addition to relational factors of trust and dependence positively influence purchase intensity and warranties, product complexity do no affect purchase intensity.