Yöneticilerin kar yönetimi ile ilgili tutumları ve İMKB`de bir uygulama

Abstract

, J- t IV.-} ' ' ' ÖZET V'VS Bu çalışmanın amacı, ülkemiz literatürüne kâr yönetimi kavramını kazandırmak, İMKB'de işlem gören firmalar üzerinde uygulamalı bir çalışma yapmak ve gelecek araştırmalar için referans teşkil edebilecek karşılaştırmalı sonuçlar sağlamaktır. Bu amaç doğrultusunda 1992 - 1998 yılları arasında İMKB'de kesintisiz işlem gören ve mali kuruluşlar dışında kalan 90 firma ve 630 gözlem ile 1997 kriz döneminde kâr yönetimi uygulayan firmalar araştırılmıştır. Kâr manipülasyonun belirlenmesi için literatürde yaygın olarak kabul görmüş olan `Düzeltilmiş Jones Modeli` kullanılmıştır. Yapılan analitik ve istatistiksel analizler neticesinde 1997 yılı kârlarında bir önceki yıla göre önemli miktarda artış olan 12 firmanın kâr yönetimi faaliyetleri ile daha düşük kâr raporlama eğiliminde oldukları yönünde bulgular elde edilmiştir. Gelecekte yapılacak araştırmalara ışık tutması açısından, literatürde daha az tercih edilen `Oran Analizi Modeli` ile de kâr yönetimi faaliyetleri araştırılmıştır. Bu analiz çerçevesinde kullanılan bir takım oranların manipülasyonu belirlemede etkili olabileceğine ilişkin bulgulara ulaşılmıştır. Çalışma kapsamı genişletilerek 1994 krizi için de gerek Düzeltilmiş Jones Modeli` gerekse de `Oran Analizi Modeli` kullanılarak aynı firmalar için kâr yönetimi faaliyetleri araştırılmıştır. Yapılan analizler sonucunda 1997 krizinde kârlarını yöneten firmaların 1994 krizinde de benzer manipülatif hareketler içinde oldukları belirlenmiştir. Ayrıca kâr yönetimi yapan firmaların, manipülasyon yaptıkları yılın öncesi veya sonrasında ters yönlü manipülatif hareketler yaparak orta vadede manipülasyonun etkisini yok etmeye çalıştıklarına ilişkin bulgulara da ulaşılmıştır.

*4/ J» V... -,v/ Jf SUMMARY The study objectives include; introducing the concept of earnings management to the Turkish financial management literature, to conduct an empirical research on firms in Istanbul Stock Exchange (ISE), and to provide comparable findings and evidences for future research. In order to achieve these objectives, we monitored the earnings management activities of 90 non-financial firms that are constantly operating in ISE between years 1992 and 1998, yielding a sample of 630. Among these firms, we specifically found those firms who applied active earnings management policies during 1997 Crisis in Turkey. To determine the occurrence of earnings manipulation we used the most popular model in the literature, namely, the Modified Jones Model. The results show that 12 firms which obtained higher income in 1997 than the previous year tended to report less income levels by applying earnings management activities. To enlighten future research studies, we also utilized a less preferred earnings management model, namely, Ratio Analysis, to investigate earnings management activities. It shows some of the ratios may help understand these manipulations. As an extension, we also examined the earnings management activities during 1994 Crisis using both Modified Jones Model and Ratio Analysis Model. The results indicate that the firms which manipulated their income during 1997 Crisis have also manipulated their income during 1994 Crisis. In addition, we found that the firms who apply earnings management activities generally try to eliminate the effects of earnings management in the middle- term by taking reverse manipulative actions before or after the year in which the main manipulation occurs.