Organizasyonlarda güç ilişkileri kamu ilköğretim okullarında çalışanların algıladıkları güç ve tepkileri üzerine bir uygulama

Abstract

İnsanlar sosyal bir varlık olmanın gereği olarak toplumsal hayatı benimsemişler ve birbirleriyle sürekli etkileşim içine girmişlerdir. Bu etkileşim sürecince birbirlerinin davranışlarını etkileme, denetleme hatta egemen olmak için güç kullanma yoluna gitmişlerdir. Dolayısıyla yüzyıllar boyu güç konusu insanlığı meşgul etmiş, birey yada grupları etkileyecek güç tarzları hakkında çok sayıda araştırmalar yapılmıştır. Güç kullanımı, birey ya da grupları etkileme, eyleme itme faaliyeti olduğu için tabiatıyla yönetim sorunu doğurmuştur. Bu bağlamda güç kullanımının tarihsel gelişimi incelenmiş, yönetim kuramları oluşturulmuş, çağdaş modern toplumlarda organizasyonları hedefe ulaştırmak için modern yönetim anlayışları geliştirilmiştir Toplumun geleceğine yön veren eğitim kurumlarında uygulanan güç tarzları çok önemlidir.Çünkü okullar eğitim ve öğretim kurumlarıdır. Yani salt olarak bilgi veren kurumlar değil aynı zamanda istendik davranış geliştiren kurumlardır. Bu noktadan hareketle okullarda kullanılan güç tarzları ve benimsenen yönetim anlayışları, umudumuz olan genç kuşakların yetiştiği ortamı etkilemesi bakımından önem kazanmaktadır. Araştırma da Güç ve ilgili kavramlar, güç türleri ve arasındaki ilişkiler, güç tepkileri, gücü açıklayan kuramlar, liderlik, yöneticilik ve etkililik gibi konular sonra uygulama kısmına geçilmiştir. Araştırmanın amacı algılanan güç tarzları ve gösterilen güç tepkilerinin mevcut halini araştırmaktır.Arzu edilen hal dikkate alınmamıştır.Araştırma Gebze bölgesi kamu ilköğretim okullarında yapılmış, ana kütleyi temsil edecek şekilde seçilen ilköğretim okullarında 148 personele uygulanmıştır. Yapılan anket sonucunda elde edilen bulgulara göre algılanan güç tarzlarından motivasyonel (ödül, uzmanlık, özdeşlik) güçle gösterilen güç tepkilerinden kabullenme (uyma, özdeşleşme) davranışıyla pozitif,benimseme davranışıyla negatif ilişki içinde olduğu gözlenmiştir. Bu sonuca göre güç tepkileri arasında neden sonuç ilişkisinin varlığı araştırılmış kabullenme davranışı ile benimseme davranışı arasında neden sonuç ilişkisinin varlığı saptanmıştır. Algılanan güç tarzları ile demografik değişkenler arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığına bakılmış; cinsiyetle meşru güç arasında, meslek yılı ile motivasyonel güç arasında, yaş ve medeni hal ile motivasyonel.zorlayıcı ve meşru güç arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır. Son olarak gösterilen güç tepkileri ile demografik değişkenler arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığına bakılmış; medeni hal ile içselleştirme davranışı arasında, meslek yılı ile kabullenme davranışı arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır.

Being a social creature, people have always had interrelationships with each other. During this periods of interrelations they have resorted to use power to influence.supervise one another's behaviours and even to dominate over them.Thus.the subject 'power1 has kept the mind of humanity busy, and many researches have been made on types of power which may affect an individual or groups. Manipulation of power, for it is an activity to affect individuals or groups and propels to work, naturally has given birth to management problems. In this context, the historical development of power manipulation has been examined, management theories have been created and modern understandings of management have been constituted in order to lead organisations to goal in modern communities. Types of power those are applied in educational foundations which give shape to the future of a community are most important, because, schools are foundations of education and teaching. Thus, they are not solely foundations which only give knowledge, but also develop desirable ways of behaviour. From this point of view, types of power applied and management understandings adopted at schools are important for they affect the environment where young generations, who we have hope in, grow up. In the research, power and related concepts, types of power and the interrelationships among them, notions which explain power, leadership, management and effectiveness and as a result practice part have been discussed respectively. Te aim of this research is to examine the present state of percepted power types and attained outcomes. Desirable state is not taken into consideration. Research has been made in at schools in Gebze District, andVH has been applied to 148 personnel at schools which were chosen so as to represent the main group. > According to the findings attained as a result of the questionnaire it has been observed that of the types of power, motivational (reward,expert,referent) power is in positive relation with the outcome of acceptance (compliance.reference) behaviour, in negative relation with the contignency behaviour. According to this result.the existence of cause-effect relationship has been investigated among outcomes, the existence of cause- effect relationship has been found between the behaviours.acceptance and contignency. It has been examined whether there is a significant difference between the percepted types of power and demographical factors; a significant difference has been diagnosed between sex and legitimate power, length of service and motivational power, age and marital status, and coercive and legitimate power. Finally, it has been examined whether there is a significant difference between outcomes and demograpgical factors; a significant difference has been diagnosed between marital status and contignency(benimseme) behaviour and length of service and acceptance.