İş değerleri, örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisinin bireysel iş performansı ve işten ayrılma eğilimi üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma

Abstract

..v iv ÖZET Günümüzün ezici rekabet ortamı firmaları verimliliği arttırmada insan faktörü üzerinde yoğunlaşmaya itmiştir. Örgütlerde iş değerleri uyumunun ve vatandaşlık davranışının performansı arttırdığına ilişkin fikirbirliği bulunmakta ve örgütsel davranış literatüründe bu konuda birçok çalışma bulunmaktadır. Fakat bu değişkenlerle beraber bireysel iş performansının işten ayrılma eğilimi üzerindeki etkisi ile ilgili çalışmalar eksik kalmaktadır. Bu doktora tez çalışması iş değerleri, örgütsel vatandaşlık davranışı ve birey performansı ilişkilerini ve bunların işten ayrılma eğilimi üzerindeki etkisini ele alan kapsamlı bir modeldir. Sakarya Otomotiv ve Yan Sanayiinde faaliyet gösteren, 50 kişinin üzerinde çalışanı bulunan 15 firmanın en az lise mezunu çalışanlarından toplanan veriler ile hipotezleri test etmek üzere çoklu regresyon analizleri gerçekleştirilmiştir. 332 çalışana ait verilerin SPSS 11 programıyla analizi sonucunda önemli bulgular elde edilmiştir. İş değerleri hem örgütsel vatandaşlık davranışı hem de bireysel iş performansı üzerinde pozitif etkilidir.Örgütsel vatandaşlık davranışı; bireysel iş performansı üzerinde olumlu ve işten ayrılma eğilimi üzerinde olumsuz etkilidir, iş değerleri ve işten ayrılma eğilimi arasında doğrudan anlamlı ilişki yoktur. Bireysel iş performansı, işten ayrılma eğilimi üzerinde negatif etkilidir. Bilişsel ve duygusal iş değerleri ile bireysel iş performansı arasında örgütsel vatandaşlık davranışı tam ara değişkendir. Örgütsel vatandaşlık davranışı ve işten ayrılma eğilimi arasında bireysel iş performansı kısmi ara değişkendir. Böylece bulgular hem teorik hem de pratik açıdan literatüre önemli katkılar sağlamaktadır.

V SUMMARY The highly competetive environment in our world today forces the companies to focus on human factor to increase productivity. Researchers agree on the fact that the compatibility of work values and the organizational citizenship behavior enhances the individual's job performance. The studies on organizational behaviour are various yet there are not sufficient studies on how individual's job performance along with all the variables mentioned above affect the turnover intention. This dissertation focuses on work values, organizational citizenship behavior and their relationship with individual's job performance and over all effect of all these above mentioned variables on turnover intention. It is a comprehensive study. Multiple regression analysis has been made to test the hypothesises with the data collected from fifteen companies that employ more than fifty workers who are educated above high school level in Sakarya Automotive Sector and Supporting Industries. The analysis of 332 data by SPSS 11 provided significant findings; work values are effective on both organizational citizenship behavior and individual work performance, organizational citizenship behavior has a positive effect on individual job performance and a negative one on turnover intension. The results further revealed that there is no significant and direct relation between work values and turnover intention and that individual job performance has a negative effect on turnover intention. Organizational citizenship behavior fully mediates in the relationship between cognitive and affective work values. Individual job performance acts as the partial mediator in the relationship between organizational citizenship behavior and turnover intention. Thus the results provide important contributions to literature both from practial and theoretical perspectives. /