Kırgızistan`ın dış ticaret stratejisi

Abstract

Orta Asya ülkeleri arasında SSCB'nin dağılmasından sonra ilk olaraksosyalist sistemden liberal sisteme adım atan ve DTÖ'ye ilk üye olan ülkeKırgızistan'dır.Kırgızistan'ın dağlık bir araziye sahip olması dış ticaretinin gelişmemesindeönemli bir unsurdur. Denize çıkış yollarının bulunmaması, gelişmiş ülkelerlearasında bulunan coğrafi uzaklığı gibi diğer sebepleri de ekleyebiliriz. Kırgızistan,bağımsızlığının ardından uygulanan kamu mallarının özeleştirilmesi sonucundabüyük kayıplara uğramıştır. Düzenli bir politika uygulanmadan geçekleştirilenözelleştirmenin sonucunda sanayi, tarım, hayvancılık sektörlerinde çalışan halk işsizkalmıştır. Merkezi planlama sisteminden hızlı bir şekilde liberal sisteme geçiş yapanKırgız halkının yeni sistemi anlamak için zamana ihtiyacı vardı.SSCB döneminde uygulanan ekonomik ihtisaslaşmanın doğal bir sonucuolarak meydana gelen bu yapı, BDT ülkelerini birbirine ve Rusya Federasyonunabağımlı kılmış, Türk Cumhuriyetlerinin ekonomilerini, Topluluğu diğer ülkelerdekiekonomik, hatta siyasal gelişmelere son derece duyarlı hale getirmiştir. 1998Rusya'da yaşanan ekonomik kriz de olduğu gibi karşılıklı bağımlılıktan kaynaklananekonomik duyarlılık Kırgızistan ekonomisini de ciddi boyuta etkilemiştir. ÜlkeDTÖ'ye üye olması dış ticaretinde olumlu sonuçları vermiştir. Kırgızistan DışTicaret ve Sanayi Bakanlığı yeni coğrafyalar bulmaktadır. Özellikle İslam ülkeleriyeni coğrafyalar içinde önemli bir yer tutacaktır.Kırgızistan'ın uzak ülkelerle dış ticaretinin büyük payını oluşturan ?KumtörGold Company? tarafından üretilip ihraç edilen altınıdır. Ama altın ihracatındanbeklediği geliri elde edemeyen Kırgızistan, başka projelere yönelmiştir.Kırgızistan'ın pamuk ihracatına etkisi olan ?Atlas Cotton Ltd. Company? şirketiişledikleri mahlıç pamukları Türkiye, Çek Cumhuriyeti ve diğer Avrupa ülkelerineihraç etmektedir. Pamuk manipülasyonunda çoğu yabancı sermayeli olan şirketlerpamuklarını Rusya, Güney Kore ve Avrupa ülkelerine ihraç etmektedirler.Kırgızistan bağımsızlığının ilk on yılında yeni sistemin oturmasından dolayıülke ekonomisi zor seneler yaşamıştır. İkinci on yılın ilk senelerinde dışa açılmanınsonucunda ülke ekonomisinde olumlu sonuçları da görülmektedir.

Kyrgyzstan is the first state, which passed to liberal system from socialismand become a member of WTO among post-Soviet republics of Middle Asia.Mountainous geography is an important cause for slow developing ofKyrgizstan?s foreign trade. We can add some other reasons such as not having waysfor sea, geographic distance between developed countries and Kyrgizistan.Kyrgizstan had great losses because of privatization. Wrong privatization policiescaused unemployment in agriculture and industry sectors. Kyrgyz people need timeto understand the new liberal system.This structure, which become a natural result of economic specialization ofSocialist era made post soviet countries dependent to each other and Russia, andmade the CIS countries very sensitive to economic and politic developments of othercountries. Because of this sensitivity 1998 Russian economic crisis seriously effectedKyrgyz economy. WTO membership of Kyrgyzstan has positive effects on foreigntrade. Kyrgyzstan Ministry of Foreign Trade and Industry is finding new countries,especially Islamic countries will have an important position.Gold, which produced and exported by Kumtor Gold Company has thegreatest share of Kyrgyzstan foreign trade with far countries. Kyrgyzstan could notget expected income from gold and turned towards new projects.Atlas Cotton Ltd. Company exports cotton to Turkey, and other Europeancountries. Firms in cotton manipulation, which most have foreign capital, areexporting their products to Russia, South Korea, Germany and European countries.Kyrgyzstan economy had a difficult situation in the first decade of gettingindependency because of transforming a new economic system. Positive effects ofopening world on economy, can be seen in the first years of second decade