Özdeğerlendirme ve Türk kamu sektöründe uygulama

Abstract

ivÖZETTEZ BAŞLIĞI: Özdeğerlendirme ve Türk Kamu Sektöründe ÖzdeğerlendirmeYAZAR ADI : Barış ÇARIKÇÇIİçinde bulunduğumuz çağda, organizasyonlar uzun vadeli varlıklarınısürdürebilmeleri için yeni yaklaşımları benimsemek ve en kısa sürede içselleştirmekzorundadırlar. Kurumların yeni yaklaşımları benimsemeden önce, mevcut durumlarınıbelirlemeleri ve kurumun güçlü ve zayıf yönlerini bilmeleri gerekmektedir.Özdeğerlendirme ile kurumun faaliyetlerinin ve sonuçlarının düzenli olarak gözdengeçirilmesi ile yapılması gereken iyileştirme faaliyetleri, kurumun performansına etkieden girdiler, kurumun mevcut durumu ile olmak istediği durum arasındaki farkanlaşılabilir.Kurumsal özdeğerlendirmeyi yapmak için bütünsel bir modele ihtiyaç vardır. Birkurumsal model çerçevesinde yapılacak özdeğerlendirme faaliyetleri kurumun sürekligelişmesini sağlayacaktır. Özdeğerlendirme için kullanılabilecek birçok bütünsel modelarasında Avrupa Kalite Yönetim Vakfı tarafından 1991 yılından itibaren uygulanmayabaşlayan EFQM (European Foundation of Quality Management) mükemmellik modeliönemli bir rol üstlenmektedir.Özdeğerlendirme amacı ile kullanılan modellerinin bütünselliği, modellere aitkriterlerin yapısal ilişkisinin ortaya çıkarılmasını sağlamaktadır. Bu sayede modeliözdeğerlendirme için kullanan kurumlar iyileştirmeye yönelik çalışamalarla iligili olarakdaha uygun kararlar alabilmektedir.Bu çalışmada kamu kurumları EFQM modeli çerçevesinde ele alınmış ve bunoktada kamuda yapılacak özdeğerlendirme çalışmalarına yönelik öneri ve sonuçlarortaya çıkarılmıştır. Çalışmanın giriş bölümünde genel kavramlar ile ilgili açıklamalaryapılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde ise özdeğerlendirme kavramına değinilmiş veözdeğerlendirme ile kullanılacak modelin bağlantısı açıklanmaya çalışılmıştır. Dahasonrasında özdeğerlendirme de kullanılan modellerin temeline inilmiş ve dünyadakullanılmakta olan özdeğerlendirme modelleri incelenmiştir. Son olaraksa çalışmadaseçilen EFQM modelinin kriterleri arasındaki ilişkiler ile ilgili olarak şimdiye kadaryapılan çalışmalara yer verilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise EFQM modelivçerçevesinde ilişkisellik oluşturmak üzere kamuda yöneticilerin doldurduğu anketler SPSS( ile değerlendirilmiştir. Faktör analizi sonrasında çıkan faktörler arasında korelasyonlarabakılmış ve kurulan hipotezler doğrultusunda regresyon modelleri sınamıştır. Sonuçolarak özdeğerlendirme yapacak kamu kurumlarına, genel olarak kamunun mevcutyapısını gösteren, en iyi yararın sağlanabileceği iyileştirme alanları işaret eden ve bütünselmodelin kriterleri bazında ilişkiselliklere rehberlik eden bir model ortaya çıkarılmıştır.

viSUMMARYTITLE OF THE THESIS: Self-Assessment and Self -Assessment in Turkish PublicAUTHOR: Barış ÇARIKÇIIn this age, organizations should adopt new aproaches and disseminate them veryrapidly to sustain their longterm existence. Before adapting new aproaches, organizationsshould determine their current situations and their weaknesses and stregths. By using aself-asseessment approach that includes the review of the activities and the results of theorganization, they can understand the requiered improvements, the enablers that influencethe results most, and the gap between the current situation and the desired situation.A holistic model is needed to make an organizational self-assessment. A self-assessment in the franework of a holistic model help the organization to improve itselfcontinuously. The EFQM business excellence model, which was initiated by EFQM(European Foundation for Quality Management), takes an important role among thecurrent holistic models.The holistic structure of the models used for self-assessment provides a structuralrelationship and a causality among the criterias of the models. By this, the organizationsusing the self-assessment can decide more effectively in executing improvement activities.In this research, turkisch public institutions and agencies were observed andpropositions and results for the self-assessment works of public institutions and agencieswere made. In the first chapter, explanation of general concepts are given. In the secondchapter, self-assessment concept is discussed and the realitions between the self-assessment and the model used for the self-assessment are explained. The models used inthe world and the general concept behind them are reviewed in details. The works thathave been done so far about the relations of critierias of the selected framework model,EFQM, are given. In the third chapter, the surveys filled by turkish public managers areprocessed with SPSS to reveal the relations and to establish a relational model. Thecorelations among the factors designated after the factor anlaysis are given and theregression models formed according to the propsed hypothesis are examined. As a result,a model that helps the public institutions and agencies to see the general view of publicorganizations and that adresses improvement areas in which best benefit can be obtained,and that is a guide to describe the relations among the framework model is proposed.