Abd-İran arasında meydana gelebilecek çatışma olasılığı, sonrasında ortaya çıkacak yeni durum ve Türkiye`nin milli güvenliğine etkileri

Abstract

İran; Türk cografyası ortasında Fars, Sünni cografyası arasında Sii karakteri ileyüzyıllardır ya baska ülkeler tarafından kontrol altında tutulmus ya da farklı etnik yapıyasahip yöneticiler tarafından idare edilmistir. ran; özellikle 19. yüzyıldan baslayarak süreklidıs müdahaleye maruz kalmıs, büyük güçlerin mücadele ve paylasım alanı haline gelmisve egemenlik ve bagımsızlıgını ne iç ne de dıs politikasında koruyabilmistir.Jeopolitik konumu ran'ın hem kilit bir ülke olmasını saglamıs, hem de büyük güçlerarasındaki stratejik mücadelenin alanı haline getirmistir. Halihazırda ABD-rangerginliginin bu kapsamda ele alınması gerekmektedir. Aynı zamanda ran'ın ?kinciSoguk Savas? döneminde hangi ülkelerle isbirligi yaptıgı da ortaya konulmalıdır. Buamaçla literatür taraması seklinde hazırlanan tezde;Tarihi, cografi, ekonomik ve askeri açılardan ran'ın özellikleri; komsuları ile iliskileri;Ortadogu'da uzun yıllardan beri söz sahibi olmak ve degerini hiç yitirmeyen petrolü sorunsuzbir sekilde kullanabilmek amacıyla her olaya müdahil olmaya çalısan batılı ülkelerin ran ileolan iliskileri; günümüzün güncel nükleer kriz kaynagı ran'da daha önceki yıllarda meydanagelmis olan önemli hadiseler; degisik açılardan ABD'nin Ortadogu'ya olan ilgisi;Ortadogu'nun ekonomik ve bir anlamda stratejik isbirlikçileri olma yolunda ilerleyen AB üyesiönemli ülkeler ile Rusya ve Çin'in bölgedeki rolleri; ABD'den ne istedikleri; Ortadogu'dadikkate alınmadan hiçbir sey yapılamayacak güçlü bir ülke olan Türkiye'nin rolü; olası ABD-ran savasından sonra ortaya çıkacak yeni durum; bu yeni durum sonrasında dünyaülkelerinin ve Türkiye'nin karsılasabilecegi problemler ve alınabilecek önlemlerortaya konmaya çalısıl

Iran; a Persian state in the middle of Turkish world an Shia in the middleof Sunni world, has always been under control of other states and has beenruled by rulers of other ethnics. Noticeably after 19.century Iran has beeninterfered by foreign forces and considered as an area of conflict of otherpowerful countries. Thus, Iran was never able to protect its sovereignity andindependence both in interior and exterior politic affairs.Iran?s geopolitic situation has both provided itself a key role and madeitself become an arena of strategic struggle between the great states.At present, the tension between USA and Iran must be analyzed by theview of this point. It must also be specifically questioned which countries Irancooperates with during the ?Second Cold War?. Therefore, in this thesiswhich is prepared via literature research;The properties of the Middle East; relations with its neighbors and thewestern countries which try to control the Middle East and by the way thepetrol resources; specific events occurred in the history of Iran; the nuclearcrisis ; the interest of the United States on the region; the roles of EuropeanCountries, Russia and China; their request from USA and Iran; Turkey?s rolein the Middle East; the probability of an USA-Iran conflict; the probableaffects of such a conflict to the worldwide security and to the national securityof Turkeyare being tried to be brought up.