Çevre yönetim sistemleri (ISO 14000 standartları) ve kağıt sanayinde uygulanması

Abstract

ÖZET ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMLERİ (ISO 14000 STANDARTLARI) VE KAĞIT SANAYİNDE UYGULANMASI Işıl CEVILAN Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı (Yüksek Lisans Tezi/Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Nuri AZBAR) Balıkesir, 2003 Çevre koşullarındaki hızlı bozulma ve doğal kaynakların azalmaya başlaması ile dünyanın tüketim kaynaklarının sınırlarına yaklaşıldığı endişesi tüm dünyada sürdürülebilir kalkınma anlayışı ve çevre koruma bilincinin önemini arttırmıştır. İşletme faaliyetleriyle ilgili kararlar alınırken ekolojik çevrenin göz önüne alınması ile kaynakların verimli kullanımı, atıkların minimize edilmesi, geri dönüştürülmesi, çevre dostu tasarım ve temiz üretim gibi kavramlar ön plana çıkmıştır. Tüm bu çalışmalar ISO 14000 Çevre Yönetim Sistemi standardı ile uluslararası geçerlilik kazanmıştır. Bu yüksek lisans tezinde, SEKA Balıkesir Kağıt Fabrikasında Çevre Yönetim Sisteminin kurulması için ön hazırlık olarak başlangıç mahiyetinde gözden geçirme çalışması uygulanmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında kuruluşun mevcut çevre durumunun değerlendirilmesi için atık azaltım programı hazırlanmıştır. Atık azaltım programı sonucunda elde edilen veriler sentezlenerek uygulanması gereken atık azaltım alternatifleri belirlenmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında ISO 9001 Kalite belgesine sahip olan işletme için ISO 14001 Çevre Yönetim Sistem Belgesi başvurusu hazırlığı olarak Çevre Yönetimi El Kitabı hazırlanmıştır. İşletmenin belirlenen atık azaltım alternatifleri ve hazırlanan Çevre Yönetimi El Kitabı ışığında çevre yönetim sistemini kurarak ISO 14001 belgesini alması öngörülmüştür. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Atık azaltım/ Çevre yönetim sistemi/ ISO 14001/ Kağıt sanayii/ Temiz üretim

ABSTRACT ENVIRONMENTAL MANAGEMENT SYSTEMS (ISO 14000 STANDARDS) AND APPLICATION IN PULP AND PAPER INDUSTRY Işıl CEVILAN Balıkesir University, Institute of Science, Department of Environmental Engineering (M.sc. Thesis/Supervisor: Yrd. Doç. Dr. Nuri AZBAR) Balıkesir, 2003 Rapid disruption in environmental conditions and the depletion of natural resources showed that the resources of the world for consumption are about to vanish. As a result of this fact, the importance of sustainable development concept and awareness of environmental protection increased worldwide. Industry people started to take ecology and the environment into consideration while planning their production and manufacturing processes. Effective use of natural resources, minimization of wastes, recycling, environmental friendly production and cleaner production concepts has been developed for handling environmental issues. ISO 14000 Environmental Management Standards prove an effective international systematic approach to all these concepts. In this study, preparatory step of ISO 14001 certification for SEKA Balıkesir Pulp and Paper Mill was carried out. As the first step of implementing an environmental management system, waste minimization program is prepared in order to determine the actual environmental impacts of the mill. The results of the waste minimization program were synthesized and the suitable waste minimization alternatives were determined. In the second stage of the study, Environmental Management Handbook for ISO 14001 certification was prepared. In the light of predetermined waste minimization options and the Environmental Management Handbook, it was envisaged that SEKA Pulp and Paper Mill should apply for ISO 14001 certificate. KEY WORDS: Waste minimization/ Environmental management system/ ISO 14001/ Pulp and paper mill/ Cleaner production m