Karşılıklı amaç bağlılığı ve lider - üye etkileşiminin takım etkinliği üzerindeki etkileri: Üretim firmalarında bir uygulama

Abstract

İşletmelerin, küreselleşen dünyanın hızla değişen ekonomik süreçlerine uyum sağlayabilme problemi, sahip olunan fiziki ve mali kaynaklarla beraber insan kaynaklarının da etkili ve verimli kullanılmasını zorunlu hale getirmiştir. Çalışanların karar alma süreçlerine dahil edilerek motive edilmesi, örgütsel verimliliğin arttırılmasında ve örgüt amaçlarına ulaşılmasında önemli bir etkendir. Bu bağlamda günümüz örgütlerinde takım olgusu, motive olmuş insan kaynağının sinerjisinden verimli şekilde yararlanmanın en önemli aracı olarak görülmektedir.Takım oluşturma ve takımı yönetme şekli, takımın başarıya ulaşmasında en önemli unsurlardan biridir. Farklı niteliklere sahip çalışanlardan ?takım? oluşturmak belli bir yetkinlik gerektirir. Bu noktada takım liderinin becerileri ve yönetim şekli önem kazanmaktadır. Takım üyelerinin bir arada çalışma isteklerini deyim yerindeyse körükleyebilmek, sinerji yaratabilmek ve onları sürekli hedef odaklı tutabilmek takım liderine bağlıdır.Bu bağlamda bu araştırmada, üretim firmalarındaki takımların etkinliğine hem takım üyelerinin davranış tarzlarının etkisi hem de takımdaki liderin üyelerle olan etkileşiminin ara değişken olarak alınmasıyla belirtilen ilişkiye yapacağı etki incelenmektedir. Araştırmada takım üyelerinin gösterecekleri davranışlar karşılıklı amaç bağlılıkları (işbirliği, rekabet ve bireyselci davranış) olarak belirtilmektedir. Lider-üye etkileşiminin (LÜE) ve liderin gücünün ara değişken, takım etkinliğinin de bağımlı değişken olarak kullanıldığı model geliştirilmiştir.Araştırma kapsamında 54 firmada 259 çalışana anket uygulanmıştır. Regresyon analizleri sonucunda takımlarda işbirlikçi davranışların takım etkinliğiyle hem doğrudan hem de LÜE ve liderin gücü üzerinden pozitif ilişkide olduğu görülürken, rekabetçi davranışların takım etkinliğiyle hem doğrudan hem de LÜE üzerinden negatif ilişkide olduğu görülmüştür.

The problem that the organizations face in keeping up with the rapidly changing processes of the globalized world has made it necessary that in addition to the physical and financial issues, human resources must also be valued effectively and efficiently. Motivating the employees by including them into decision making processes is a considerable factor for increasing organizational productivity and for achieving organizational goals. In this context team phenomenon is stated as the most important way to profit from the synergy of the motivated human resource.That the creation of the team and management of it is one of the most significant components for the team success. Constituting a team including members of various characteristics requires some certain experience. In this case, the efficiencies and management style of the team leader comes to be important. Increasing the desire to work together of the team members, creating synergy and keeping the members goal based all the time depend on the team leader.In this study, both the effect of leader-member-exchange as a mediating variable on interaction and the effect of team members? self construals on the effectiveness of production companies are analyzed. In research, the interdependence that the team members will indicate is stated as goal interdependence( cooperation, competitive and independent). A model in which leader-member-exchange (LMX) is taken as a mediating variable and team effectiveness is taken as a dependent variable has been developed.In gathering the necessary data for this research, a survey has beeen applied to 259 subjects in 54 companies. With regard to the regression analysis, while cooperative behaviours in teams have a positive correlation with both the team effectiveness directly and by means of leader-member-exchange and leader power, competitive behaviours have a negative correlation with both the team effectiveness directly and by means of leader-member-exchange.