Örgütlerde çift yeteneklilik ve örgütsel yenilik ilişkisinde liderlik tiplerinin rolü ve firma yenilik performansına etkileri

Abstract

Günümüzde rekabetçi iş koşullarının bir gerekliliği olarak işletmeler için artık tek bir odak yeterli olmamaktadır. İşletmeler bir yandan sahip oldukları bilgi ve tecrübeler çerçevesinde faaliyetlerini sürdürürken, bir yandan da çevre koşullarındaki hızlı değişimlere adapte olmak ve bu değişimleri iyi yönetebilmenin yollarını aramaktadır. İşletmelerin hayatlarını devam ettirebilmeleri ve sürdürülebilir başarıyı elde edebilmelerinin yolu bu ikili bakış açısından geçmektedir. Bu sayede işletmeler hem mevcut tecrübelerinden faydalanmakta hem de bünyelerine yeni yetkinlikler kazandırarak rakiplerine karşı avantajlı konum elde etmektedir.Bu çalışmada örgütsel çift yeteneklilik olarak Türkçeleştirilen organizational ambidexterity, küresel piyasa koşullarındaki çetin rekabetin bir sonucu olarak işletme yazınında gittikçe artan ilgiyle ele alınmaktadır.Bu tez çalışmasında, örgütsel çift yeteneklilik, işletmeler için stratejik önemi çerçevesinde ilgili literatür de göz önünde bulundurularak, yenilik stratejilerinin pozitif yönde etkileşimi olarak ele alınmış ve temel araştırma konusu olarak işletme yenilik performansı üzerindeki etkisi irdelenmiştir.Çalışma ayrıca, yenilik stratejileri, örgütsel öğrenme ve firma yenilik performansı arasındaki ilişkiler ve bu ilişkilerde liderliğin rolünü incelemiştir.Bu amaçla Marmara Bölgesi'nde faaliyette olan sanayi işletmelerinde çalışan orta ve üst kademe yöneticilere yönelik bir anket çalışması yapılmış ve araştırmanın bulguları oluşturulan hipotezleri doğrulamıştır. Buna göre örgütsel çift yeteneklilik, yenilik stratejileri (keşifsel ve faydacı) ve örgütsel öğrenme türleri (yaratıcı ve uyarlayıcı) ile firma yenilik performansı arasında pozitif ilişkiler, yenilik stratejileri ile örgütsel öğrenme türleri arasında pozitif ilişkiler, yenilik stratejileri ile örgütsel öğrenme arasındaki ilişkilerde liderlik davranışlarının (dönüştürücü ve etkileşimci) ılımlaştırıcı değişken etkisi gözlenmiştir.Anahtar kelimeler: Örgütsel çift yteneklilik, yenilik stratejileri, örgütsel öğrenme türleri, firma yenilik performansı, liderlik davranışları

Different organizational orientations are used by firms in order to obtain business success under today?s fierce competitive conditions. A single focus seems not to be sufficient for gaining competitive advantage. Firms try to establish their market presence by making use of knowledge and experience on one hand while trying to adapt to changing circumstances on the other. Businesses keep their lives by building success and sustainable development from the perspective of this dual path. This dual perspective which has long been named as organizational ambidexterity in the management literature gives the firms the ability to make use of both existing knowledge and gaining new competences.In this thesis study, organizational ambidexterity and its effects on innovation performance has been analysed given the importance of innovation strategies. The study also aims to investigate the relationships between innovation strategies, organizational learning and firm innovative performance and the impact of leadership on these relationships. A survey in the Marmara Region has been conducted on the middle and upper level managers working in industrial companies. Research hypotheses have been questioned by use of statistical techniques. The survey results implied that organizational ambidexterity, innovation strategies and organizational learning are related positively and leadership behaviors have moderating effect on the relationship between innovation strategies and organizational learning.Key Words: Organizational ambidexterity, innovation strategies, organizational learning types, firm innovation performance, leadership behaviours