Haliç çamurlarının verimsiz tarım alanlarında değerlendirilmesi

Abstract

İV ÖZET Bu çalışma İstanbul Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Geliştirme Daire Başkanlığı ve Çevre Koruma Kontrol Müdürlüğü kararıyla hazırlanan Haliç Islah Projesi çerçevesince Haliç körfezinden tarama yöntemiyle çıkarılacak çamur formundaki atık maddelerin verimsiz tarım alanlarında kullanılmasının mümkün olup olmayacağını denemek amacıyla yapılmıştır. Projede, Haliç körfezinin Ayvansaray-Hasköy, Kasımpaşa-Cibali ve Eyüp-Sütlüce arasında kalan bölgelerin 5m derinliğinden çamur örnekleri alınmıştır. Çıkarılan çamur materyali çalışmada kullanılacak kültür bitkilerinin yetiştirilebileceği toprak formuna getirebilmek için kurutulmuştur. Bu işlem sonrasında topaç haline gelen çamurlar dövülerek toprak formuna getirilmiştir. Bu topraklar 25 cm çapındaki saksılara kontrol, hayvan gübresi, fosfor, potasyum, azot ve kum katkı maddelerinin farklı kombinasyonları olacak şekilde doldurulmuştur. Bu karışımları içeren 96 saksının, 48'ine Dermason fasulyesi (Phaseolus vulgaris L. Subcompressus form albus), diğer 48'ine ise Şeker mısın (Zea mays saccharata Sturt) tohumlan atılmıştır. Bitki örneklerinden alınan numunelerde, yaprak sayılan ve yaprak alanlan ölçülerek varyans analizine tabi tutulmuşlar, verim unsurlan arasındaki önem kontrolleri ise Duncan metoduna göre hesaplanmıştır. Aynca bitki örneklerinden toplanan yapraklar kurutulmuştur. Kurutulan numuneler öğütülüp tekrar kurutulduktan sonra, asitlerle yaş yakma metodu uygulanarak yakılmıştır. Bu işlem sonrasında asitlerle çözülen numunelerde Atomik AbsorbsiyonSpektrofbtometri cihazı (AAS'de) kullanılarak Cr, Cd, Pb, Zn ve Cu ağır ipetal konsantrasyonlan tayin edilmiştir. Haliç'in farklı bölgelerinden alınıp çeşitli katkı maddeleri ilave edilerek hazırlanan çamur ve onun değişik kombinasyonlarının, mısır ve fasulye bitkilerinin yaprak sayısı üzerine etkileri mısır bitkisi için, istatistiki olarak önemsiz olurken, fasulye bitkisi için istatistiki etkileri önemli olmuştur. Uygulanan muamelelerin, hazırlanan karışımların fasulye ve mısır bitkilerinde yaprak alanı üzerine etkisi istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Bu araştırmada üzerinde çalışılan bitkilerde tespit edilen ağır metal konsantrasyonlarının, haliç çamurunda daha önce ağır metaller ile ilgili çalışmalarda kültür bitkileri için belirlenen alt ve üst limitlerin altında olduğu, ölçülen değerlerin canlılar üzerinde olumsuz bir etkisinin olmadığı tespit edilmiştir.

SUMMARY The presented is developed around the final feasibility report on the Golden Horn Treatment Project which is prepared by the city of Istanbul. It aims to test the possibility of utilizing the muddy waste scanned out of the Golden Horn, at unfertile agricultural lands. The mud sample that is taken from Ayvansaray-Hasköy, Kasimpasa-Cibali and Eyüp-Sütlüce regions at depth of 5 meters, forms the main material of this work. The sample is dried up in order to bring the watery mud into the form of soil where the culture plants will be grown up, then the lumps of dry mud are hammered. Some of the soil prepared from the mud taken from the three different regions of the Golden Horn, is directly put into pots while the rest is combined in varying manners with manure, phosphorus-potassium-nitrogen artificial fertilizers and sand adtitives. At the 48 of 96 pots that contain the soil mixtures Dermason beans (JPhaseolus vulgaris L. Subcompressus form albus) and at the other 48 pots Sweet Corns (Zea mays saccharata Sturt) are grown. The leaf areas and the leaf numbers of the grown plant samples are measured and statistical values are calculated according to Duncan Method. Morever the leaves collected from the grown plant samples are dried and after they are grinded and redried, the leaves are burned up by using `wet ashing` method with acids. In the leaves dissolved wiht acids the Cr, Cd, Pb, Zn and Cu heavy metal concentrations are detected by the Atomic Absorbtion Spectrophotometer (AAS)./<*?>?. <F«/ Intends to test the utilization of the mud, that has been deposited intHjaBdföoldâİ îîsjî Horn) Gulf, at unproductive agricultural areas. % £%., J^tf-Cf.^ In order to achieve the mentioned objective, the mud sample is brought into the form of soil and is used to grow beans and corn culture plants in pots. Then, the number of leaves, the area of leaves and the length of each grown plant samples are measured and according to Duncan method statistical values are calculated. Furthermore, heavy metal (Cr, Cd, Pb, Zn, Cu) ratios in the leaves of the grown plant samples are found out and compared to the standart values. The effect of the mud taken from the different parts of Golden Horn containing variety of additivies having different concentrations were examined on corns (Zea mays saccharata Sturt) and beans (Phaseolus vulgaris L. Subcompressus form albus.). Although those effects were not important on the number of leaves for corns, they were found statistically important for beans. A similar study for the leaf areas, the effects were found statistically important on the both plants, as well. In this project, the concentrations of heavy metals detected on the plants were determined under the upper and lower limits of the related previous studies. Therefore, the effect of measured parameters on the living creatures was not observed significant.